Brak higieny pooperacyjnej po zabiegu i pielęgnacji rany pooperacyjnej

Brak higieny pooperacyjnej stanowi poważne zagrożenie dla zdrowia pacjenta. Zwiększa także ryzyko powikłań, w tym zakażeń pooperacyjnych (SSI – Surgical Site Infections). Są one jednymi z najczęstszych komplikacji związanych z interwencjami chirurgicznymi. Zakażenia pooperacyjne mogą wystąpić zarówno na powierzchni rany, jak i w głębszych warstwach tkanek. Prowadzi to do wydłużenia procesu leczenia, konieczności ponownych zabiegów, a w skrajnych przypadkach nawet do śmierci pacjenta.

Ryzyko zakażenia w wyniku braku higieny pooperacyjnej

Zakażenia pooperacyjne najczęściej są wywoływane przez bakterie, które wnikają do rany podczas operacji lub w okresie rekonwalescencji.

• Brak higieny w postaci nieodpowiedniego mycia rąk przez personel medyczny,
• niesterylne narzędzia,
• niewłaściwa opieka nad raną pooperacyjną,

może znacząco zwiększać ryzyko wystąpienia zakażenia.

Sterylizacja sprzętu

Z tego powodu standardy higieny pooperacyjnej obejmują nie tylko obowiązek sterylizacji sprzętu. Chodzi także o:

• regularną zmianę opatrunków,
• utrzymanie czystości rany,
• a także edukację pacjenta w zakresie dbania o swoje zdrowie po zabiegu.

Wytyczne profilaktyki

Wytyczne dotyczące higieny i profilaktyki zakażeń pooperacyjnych, wydawane są przez Światową Organizację Zdrowia (WHO) oraz polskie organy zdrowia publicznego, jak np. Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego — Państwowy Zakład Higieny. Nakazują one stosowanie zasad antyseptyki, takich jak:

• użycie środków dezynfekujących,
• kontrolowanie warunków otoczenia (czystość sali operacyjnej),
• a także monitorowanie ran pooperacyjnych w celu wczesnego wykrycia ewentualnych komplikacji.

Aspekty prawne braku higieny pooperacyjnej rany

Polskie prawo medyczne oraz standardy międzynarodowe kładą duży nacisk na konieczność przestrzegania zasad higieny w opiece pooperacyjnej. Art. 4 ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty (Dz.U. z 2021 r. poz. 790) mówi, że lekarz jest zobowiązany do działania zgodnie z aktualnym stanem wiedzy medycznej. Obejmuje to także zachowanie najwyższych standardów higienicznych w trakcie i po operacji. Kwestia higieny pooperacyjnej odnosi się także do obowiązków, jakie nakłada na personel medyczny ustawa o działalności leczniczej (Dz.U. z 2022 r. poz. 633). W art. 7 tej ustawy znajduje się obowiązek zapewnienia świadczeń zdrowotnych zgodnych z aktualnymi standardami. Obejmuje to zachowanie zasad higieny i bezpieczeństwa sanitarnego.

Odpowiedzialność za brak higieny pooperacyjnej

Zaniechanie tych obowiązków może być interpretowane jako niedochowanie należytej staranności, co w świetle art. 415 Kodeksu cywilnego (Dz.U. z 2022 r. poz. 1368) może prowadzić do odpowiedzialności za szkody wynikłe z zaniedbania.

Niewłaściwa higiena pooperacyjna ma poważne konsekwencje prawne zarówno dla placówek medycznych, jak i samych pracowników służby zdrowia. Pacjenci, którzy zostali poszkodowani w wyniku zaniedbania higieny pooperacyjnej, mogą dochodzić swoich praw w sądzie. Na podstawie art. 445 kodeksu cywilnego, poszkodowany może ubiegać się o odszkodowanie za doznaną krzywdę. Może to obejmować zadośćuczynienie za ból i cierpienie, a także rekompensatę za wydatki związane z leczeniem powikłań pooperacyjnych.

Brak higieny pooperacyjnej może również prowadzić do odpowiedzialności karnej. W sytuacji, gdy zaniedbanie prowadzi do śmierci pacjenta, możliwe jest wszczęcie postępowania na podstawie art. 155 Kodeksu karnego (Dz.U. z 2023 r. poz. 168), który mówi o nieumyślnym spowodowaniu śmierci. W przypadkach, gdy naruszenie zasad higieny prowadzi do ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, zastosowanie może znaleźć art. 156 Kodeksu karnego.

Orzecznictwo

Wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu (sygn. akt I ACa 952/13) z dnia 27 listopada 2013 roku dotyczy sprawy powódki A.G. przeciwko Szpitalowi w Poznaniu oraz jego ubezpieczycielowi, związanej z zakażeniem gronkowcem złocistym, do którego doszło podczas hospitalizacji po wypadku komunikacyjnym.

Zakażenie, które wystąpiło u powódki po operacji, dotyczyło zakażenia gronkowcem złocistym (MRSA – szczep odporny na metycylinę). Zakażenie to miało miejsce podczas jej pobytu w szpitalu, gdzie była operowana po wypadku komunikacyjnym. Gronkowiec złocisty wywołał poważne komplikacje zdrowotne, takie jak posocznica (sepsa), zakażenie rany po operacji brzucha, zakażenie kości prawego przedramienia oraz wytworzenie przetoki ropnej.

Zakażenie gronkowcem nie tylko pogorszyło stan zdrowia powódki, ale również opóźniło proces gojenia się ran i złamań, co znacząco przedłużyło jej pobyt w szpitalu. Zakażenie miało negatywny wpływ na cały proces leczenia, prowadząc do licznych powikłań, m.in. przewlekłego zapalenia kości i konieczności dalszych operacji oraz leczenia antybiotykami.

Sąd ustalił, że zakażenie gronkowcem oraz jego skutki zdrowotne były długotrwałe i nieodwracalne, wpływając zarówno na fizyczny stan zdrowia powódki, jak i jej stan emocjonalny, powodując depresję sytuacyjną.

Sąd Apelacyjny podwyższył zadośćuczynienie dla powódki do kwoty 31 000 zł (pierwotnie było to 15 000 zł) z uwagi na poważne konsekwencje zdrowotne wynikające z zakażenia, które utrzymują się do dziś. Odpowiedzialność szpitali była solidarna, co oznacza, że oba szpitale, w których doszło do zakażeń, były odpowiedzialne za całość szkody.

Ponadto Sąd zasądził od pozwanych solidarnie na rzecz powódki kwotę 5 373,20 zł tytułem zwrotu kosztów procesu oraz nakazał ściągnięcie od pozwanych 2 976,39 zł na rzecz Skarbu Państwa tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych.

Podsumowanie

Podsumowując, brak higieny pooperacyjnej stanowi poważne zagrożenie zarówno dla zdrowia pacjenta, jak i dla odpowiedzialności prawnej personelu medycznego. Zarówno przepisy krajowe, jak i międzynarodowe standardy wyraźnie podkreślają, jak istotne jest utrzymanie odpowiednich warunków higienicznych na każdym etapie opieki pooperacyjnej. Zaniedbania w tej kwestii mogą prowadzić nie tylko do poważnych konsekwencji zdrowotnych. Może to również prowadzić do odpowiedzialności cywilnej, a w skrajnych przypadkach – karnej.

Kancelaria Radcy Prawnego dr Tymoteusz Zych w ramach świadczonych usług udzieli pomocy w dochodzeniu Państwa praw związanych ze sprawą, w której nastąpił błąd medyczny. 

Zapraszamy do kontaktu pod numerem telefonu 726 003 505.