Odszkodowanie za brak rozpoznania zapalenia otrzewnej oraz za brak laparotomii

Instytut Zdrowia Publicznego Uniwersytetu Jagiellońskiego wykazał, że każdego roku w Polsce w wyniku błędu lekarskiego umiera od 7 do 23 tys. osób.

Jedynym z poważniejszych błędów medycznych jest brak odpowiedniej diagnozy i brak przeprowadzenia niezbędnych badań. Ocenia się, że na 100 000 osób zapalenie otrzewnej dotyka rocznie około 180. Zapalenie otrzewnej jest śmiertelne, jednak rokowania zależą przede wszystkim od wieku pacjenta i chorób, które mu towarzyszą. Bardzo wiele zależy także od czasu zgłoszenia się chorego z objawami. Im szybciej, tym większa szansa na wyleczenie. Ważne jest, aby być świadomym swoich praw oraz obowiązków lekarza względem pacjenta. Należy się zastanowić:

  1. Czym jest zapalenie otrzewnej? 
  2. Jakie są objawy zapalenia otrzewnej i jak je zdiagnozować? 
  3. Dlaczego lekarze mają problemy z diagnozą? 
  4. Jakie są powikłania po zapaleniu otrzewnej? 
  5. Czym jest laparotomia i dlaczego jest tak bardzo potrzebna? 
  6. Czym jest odszkodowanie i jak je uzyskać? 
  7. Jakie są obowiązki lekarza? 
  8. Orzecznictwo sądów. 

Czym jest zapalenie otrzewnej? [1]

Zapalenie otrzewnej jest schorzeniem należącym do ostrych stanów chirurgicznych.

  • Wymaga szybkiego postępowania. 
  • Jest stanem bezpośredniego zagrożenia życia. 
  • Chory z podejrzeniem zapalenia otrzewnej wymaga pilnej hospitalizacji. 

Czym jest otrzewna i jakie pełni funkcje?

Otrzewna to największa błona surowicza w ludzkim organizmie. Jest częścią układu pokarmowego. Pokrywa wnętrze jamy brzusznej i jamy miednicy, a także narządy, które się w nich znajdują.

Podstawowa rola otrzewnej to podtrzymywanie narządów wewnętrznych w prawidłowym położeniu

Kiedy dochodzi do zapalenia otrzewnej?

Otrzewna w swoim pierwotnym stanie jest jałowa. Gdy ta jałowość zostaje zaburzona lub dojdzie do kontaktu otrzewnej z substancjami drażniącymi, pojawia się zapalenie. Winne mogą być bakterie lub substancje takie jak żółć, sok żołądkowy, krew. Ryzyko choroby jest wyższe u osób z niską odpornością lub nowotworem.

Jakie są przyczyny zapalenia otrzewnej?

Przyczyną zapalenia otrzewnej są najczęściej choroby przewodu pokarmowego. Do zapalenia dochodzi, gdy otrzewna pęknie lub zostanie podrażniona. Najczęściej za zapalenie otrzewnej odpowiedzialne są:

  • zapalenie wyrostka robaczkowego, 
  • pęknięcie wrzodu żołądka, 
  • przedziurawienie dwunastnicy, 
  • choroby wątroby: marskość wątroby, ropień wątroby, 
  • choroby trzustki: zapalenie trzustki, choroby nerek, 
  • niedrożność jelit, martwica jelita, 
  • uszkodzenia mechaniczne (np. postrzał), 
  • powikłania po operacjach na jamie brzusznej, 
  • powikłania po diagnostyce endoskopowej  
  • dolegliwości ginekologiczne: ropień jajowodu albo jajnika, torbiele jajnika, ciąża przeciwmaciczna, przedziurawienie macicy. 

Jakie są objawy zapalenia otrzewnej?

Objawy zapalenia otrzewnej mogą być różne, a ich nasilenie zależy od stopnia zaawansowania procesu zapalnego. Jednym z charakterystycznych objawów jest silny ból w okolicy brzucha.

Inne objawy zapalenia otrzewnej to:

  • silny i ciągły ból samoistny, który może promieniować do barków, 
  • ból nasilający się przy każdym ruchu, 
  • bolesność brzucha podczas ucisku – zarówno miejscowa, jak i rozlana. 

Do niespecyficznych objawów zapalenia otrzewnej możemy zaliczyć wyraźne zwiększenie obwodu brzucha, czkawkę oraz wymioty i nudności.

Jak diagnozować zapalenie otrzewnej? [2]

Diagnozowanie zapalenia otrzewnej obejmuje zebranie wywiadu od pacjenta w celu potwierdzenia objawów oraz przeprowadzenie badania brzucha. Lekarz może również zlecić dodatkowe badania w celu uzyskania informacji na temat źródła zakażenia.

W diagnostyce zapalenia otrzewnej wykonuje się m.in.:

  • oznaczenie poziomu enzymów trzustkowych 
  • badanie biochemiczne krwi, 
  • morfologię krwi 
  • badanie nerek oraz wątroby, 
  • RTG., 
  • badanie ogólne moczu, 
  • tomografię komputerową. 

Wśród czynności diagnostycznych bardzo ważne jest sprawdzenie, czy u pacjenta nie występuje zespół „ostrego brzucha”.

Dlaczego występują problemy z właściwym zdiagnozowaniem zapalenia otrzewnej?

Lekarze nie zawsze diagnozują zapalenie otrzewnej w pierwszym podejściu z kilku powodów, ponieważ:

1. Zróżnicowane objawy. Objawy zapalenia otrzewnej mogą być niecharakterystyczne. Pacjenci mogą zgłaszać dolegliwości bólowe w brzuchu, nudności, wymioty, a także ogólne osłabienie. Te objawy mogą również występować w wielu innych schorzeniach, co utrudnia jednoznaczne zdiagnozowanie zapalenia otrzewnej.

2. Potrzeba specjalistycznych badań. Diagnoza zapalenia otrzewnej wymaga często specjalistycznych badań, takich jak badania krwi, tomografia komputerowa (TK) czy ultrasonografia (USG). W niektórych przypadkach, szczególnie w mniej rozwiniętych regionach, dostęp do tych badań może być ograniczony.

3. Kompleksowy proces diagnozy. Diagnoza zapalenia otrzewnej wymaga dokładnego wywiadu medycznego, badania fizykalnego, analizy wyników badań laboratoryjnych oraz obrazowych. Niewłaściwa interpretacja może wpłynąć na dokładność diagnozy.

4. Czasami stan pacjenta. W niektórych przypadkach, gdy pacjent ma bardzo poważne objawy, lekarze mogą podejrzewać zapalenie otrzewnej, ale ze względu na pilność interwencji mogą być zmuszeni podjąć decyzję o natychmiastowym leczeniu, zanim ostateczna diagnoza zostanie ustalona.

Zapalenie otrzewnej – leczenie

Głównym sposobem leczenia zapalenia otrzewnej jest zabieg operacyjny mający na celu usunięcie przyczyny zapalenia, np. zszycie wrzodu żołądka lub usunięcie wyrostka robaczkowego. Dodatkowo stosuje się leczenie zachowawcze, które obejmuje podawanie antybiotyków i leków przeciwbólowych. 

Leczenie powinno być natychmiastowe i w większości przypadków obejmuje zabieg operacyjny.

Jakie mogą być skutki nierozpoznania zapalenia otrzewnej?

Literatura medyczna jednoznacznie wskazuje, że w przypadku wystąpienia tego schorzenia najważniejsza jest właściwa diagnostyka i jak najszybsze otwarcie i wypłukanie jamy brzusznej. Skutkiem zwłoki w wykonaniu operacji jest często uszkodzenie organów wewnętrznych, posocznica (sepsa) w organizmie pacjenta i w efekcie śmierć.

Jakie mogą być powikłania po zapaleniu otrzewnej?

Powikłań po zapaleniu otrzewnej może być wiele. Najczęściej występują zrosty wewnątrzotrzewnowe i ropnie międzyjelitowe. Inne powikłania obejmują ropnie narządów jamy brzusznej, wstrząs, posocznicę, niewydolność wielonarządową i w rezultacie zgon. 

Kiedy mamy do czynienia z błędem medycznym? Jeśli lekarze nie przeprowadzili odpowiedniej diagnostyki lub udzielili pomocy medycznej choremu w momencie, gdy było już za późno na ratowanie jego życia lub zdrowia, możemy rozważać wystąpienie błędu medycznego.

Niezlecenie i niewykonanie badania, czyli czym jest laparotomia? 

Laparotomia to termin medyczny oznaczający po prostu „otworzenie” przez chirurga jamy brzusznej i wykonanie operacji. 

Dlaczego laparotomia jest niezbędna w diagnozowaniu zapalenia otrzewnej?

 Laparotomia może być wymagana w pewnych przypadkach, gdy istnieją trudności w ustaleniu jednoznacznej diagnozy lub konieczne jest natychmiastowe leczenie.

Oto kilka sytuacji, w których laparotomia może być niezbędna w diagnozowaniu zapalenia otrzewnej:

  1. Brak jasnej diagnozy. W niektórych przypadkach zapalenie otrzewnej może być trudne do zdiagnozowania tylko na podstawie wyników badań nieinwazyjnych, takich jak badania krwi i obrazowanie. Laparotomia może być potrzebna do dokładnego zbadania jamy otrzewnej i innych narządów wewnętrznych. 
  1. Pilne stany. Zapalenie otrzewnej może być poważnym stanem, który wymaga natychmiastowej interwencji. Jeśli stan pacjenta jest bardzo ciężki, a nie ma czasu na oczekiwanie na wyniki badań, lekarze mogą zdecydować się na laparotomię, aby ustalić przyczynę i rozpocząć leczenie. 
  1. Powikłania. Niektóre powikłania zapalenia otrzewnej, takie jak perforacja jelit lub pęknięcie wyrostka robaczkowego, mogą wymagać natychmiastowej operacji. Laparotomia umożliwia szybkie usunięcie uszkodzonego narządu i oczyszczenie jamy otrzewnej.. 

Decyzję o wykonaniu laparotomii podejmuje zespół medyczny, uwzględniając stan pacjenta, wyniki badań i dostępne zasoby medyczne.

Co można zrobić w przypadku wystąpienia błędu medycznego? Jak wywalczyć odszkodowanie za brak rozpoznania zapalenia otrzewnej i brak wykonania laparotomii? 

Czym jest odszkodowanie?

Odszkodowanie obejmuje zwrot wszelkich kosztów, które poszkodowany musiał ponieść w związku z popełnionym błędem w sztuce lekarskiej. Odszkodowanie powinno uwzględniać także koszty, które trzeba będzie ponieść w przyszłości, aby naprawić błąd lekarza.

Jakie koszty obejmuje odszkodowanie?

Odszkodowanie obejmuje wszelkie koszty konieczne do szybkiego powrotu do zdrowia i zminimalizowania skutków błędu medycznego.

Co trzeba udowodnić, żeby otrzymać odszkodowanie za brak rozpoznania zapalenia otrzewnej?

Warunkiem koniecznym do uzyskania odszkodowania jest wykazanie, że poniesione koszty pozostają w związku z błędem medycznym.

Istotne jest także, aby udowodnić wysokość poniesionych kosztów. Idealnym rozwiązaniem jest uzyskanie imiennych faktur i rachunków, a jeśli jest to niemożliwe, rozwiązaniem może być uzyskanie kosztorysów, ofert, cennika potwierdzającego koszt poszczególnych usług. Należy wtedy udowodnić fakt odbycia wizyt oraz zabiegów, których cenniki przedstawiamy.

Do czego zobowiązany jest lekarz, który popełnił błąd medyczny? 

Lekarz, który popełni błąd medyczny, jest obowiązany do:

  • zrekompensowania pacjentowi wszelkie niedogodności błędu lekarskiego, 
  • zwrócenia poniesionych kosztów leczenia naprawczego; 
  • zadośćuczynienia odczuwanemu cierpieniu. 

Jak wywalczyć odszkodowanie za brak rozpoznania zapalenia otrzewnej?

Wywalczanie odszkodowania za brak rozpoznania zapalenia otrzewnej może być skomplikowanym procesem. Należy podjąć odpowiednie kroki, by to odszkodowanie uzyskać.

Wskazówki, które mogą pomóc w rozpoczęciu tego procesu:

1. Konsultacja z innym lekarzem. W przypadku podejrzenia, że zapalenie otrzewnej mogło zostać pominięte lub źle zdiagnozowane, warto skonsultować się z innym lekarzem lub specjalistą, aby uzyskać drugą opinię na ten temat.

2. Zebranie dokumentacji medycznej. Należy zebrać wyniki badań, notatki lekarzy, raporty operacyjne itp. To kluczowe, aby mieć pełny obraz swojej historii medycznej.

3. Konsultacja z prawnikiem specjalizującym się w błędach medycznych. Warto skonsultować się z doświadczonym prawnikiem, który ma doświadczenie w sprawach związanych z błędami medycznymi i odszkodowaniami. Taki prawnik będzie w stanie ocenić sytuację i doradzić, jakie mamy w danej sytuacji prawa i możliwości.

4. Rozpoczęcie procesu prawnego: Jeśli prawnik ustali, że masz podstawy do wytoczenia sprawy, zostanie ona złożona w sądzie. To formalny proces, który wymaga starannego zbierania i przedstawiania dowodów oraz przestrzegania określonych procedur prawnych.

Jakie przysługuje odszkodowanie za brak rozpoznania zapalenia otrzewnej?

Odszkodowanie za brak rozpoznania zapalenia otrzewnej i braku laparotomii może różnić się w zależności od kraju, regionu oraz szczegółowych okoliczności każdej konkretnej sprawy

Wysokość odszkodowania zależy od różnych czynników, którymi są m.in.:

1. Stopień szkody. Odszkodowanie będzie zależało od stopnia szkody, jaką poniosło się w wyniku błędu medycznego. Obejmuje to fizyczne i psychiczne cierpienie, koszty leczenia, rehabilitacji, utratę zarobków i ewentualne trwałe upośledzenie zdrowia.

2. Koszty medyczne. Wysokość odszkodowania może uwzględniać koszty związane z leczeniem, badaniami diagnostycznymi, hospitalizacją, terapią i innymi usługami medycznymi.

3. Cierpienie i ból. Odszkodowanie może uwzględniać rekompensatę za cierpienie, ból i stres, związane z błędem lekarza i jego konsekwencjami.

4. Trwałe uszkodzenie. Jeśli błąd spowodował trwałe upośledzenie zdrowia, można ubiegać się o rekompensatę za utraconą jakość życia i możliwość rehabilitacji.

5. Umiejętności prawnika, który będzie reprezentował stronę.

Przykładowy wyrok sądu 

,,Odszkodowanie za brak rozpoznania zapalenia otrzewnej i śmierć żony”.

sygn. akt VI ACa 1316/17

WYROK z uzasadnieniem

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 marca 2019 r.

Sąd Apelacyjny w Warszawie VI Wydział Cywilny

Pacjentka trafiła do szpitala w celu wycięcia torbieli znajdujących się na lewym jajniku. W wyniku zaniedbań spowodowanych po zabiegu pacjentka zmarła. Sąd przyznał mężowi zmarłej odpowiednie odszkodowanie.

Przebieg sprawy:

Następnego dnia po wypisaniu ze szpitala, w niedzielę 9 sierpnia 2009 r. żona powoda zaczęła się uskarżać na ostry ból brzucha. W związku z tym powód około godz. 9 rano wezwał pogotowie. Po przybyciu lekarz pogotowia stwierdził, że nasilający się ból brzucha może być wynikiem powikłań operacyjnych i zalecił zawiezienie B. K. do szpitala, wystawiając przy tym stosowne skierowanie. 

W konsekwencji jeszcze tego samego dnia B. K. (1) zgłosiła się na Izbę Przyjęć szpitala. Uskarżała się na bóle brzucha, wzdęcia i na nieoddanie stolca od czasu operacji. Około południa żonie powoda zostały przeprowadzone badania przez doktor A. T.

W trakcie badania nie rozpoznano objawów, które świadczyłyby o zapaleniu otrzewnej. 

B. K. badał również jako konsultant dr K. D., który nie zauważył w jej stanie zdrowia niczego niepokojącego oprócz wzdęcia brzucha. Dr K. D. (2) zaordynował leczenie przeciwbólowe i rozkurczające, ułatwiające wypróżnienie. B. K. została poinformowana, że w przypadku nasilenia się bólu, powinna zgłosić się ponownie do szpitala. 

Ponowne przyjęcie żony powoda na oddział 

Ponowne przyjęcie żony powoda na Oddział Szpitala nastąpiło w późnych godzinach wieczornych tego samego dnia. Badania wykonane o godz. 0:40 10 sierpnia 2009 r. wykazały wzrost poziomu kreatyniny. Badanie RTG. jamy brzusznej wykazało objawy niedrożności, co zaprzecza skutecznej perystaltyce jelit. 

W dniu 10 sierpnia 2009 r. o godz.11:15 wykonano pacjentce zabieg zszycia perforacji esicy. W trakcie zabiegu jamę otrzewnową wypłukano roztworem betainy. Jak wskazał sąd okręgowy, podczas operacji stwierdzono w jamie otrzewnowej wysięk ropny. Nie jest możliwe dokładne ustalenie od jak dawna przed operacją rozwijało się zapalenie otrzewnej

 Można jedynie ustalić, że do rozwoju zapalenia otrzewnej mogło dojść pomiędzy 12 a 24 godziną przed operacją przeprowadzoną w dniu 10 sierpnia 2009 r. o godz. 11:15. Namnażające się drobnoustroje w obrębie jamy otrzewnej produkowały toksyny, które uszkadzały krytycznie ważne narządu organizmu, w tym przede wszystkim serce i układ krążenia.

Tragiczny stan żony powoda

Po operacji żona powoda już sama nie oddychała, nie przyjmowała pokarmów, nie mogła się o własnych siłach podnieść. B. K. przez tydzień leżała na oddziale.

Powikłania i pogorszenie stanu pacjentki

Po przeprowadzonej operacji doszło do zapalenia płuc. Tego rodzaju powikłanie doprowadziło do słabszego utlenienia się tkanek, a to spowodowało opóźnienie wszystkich procesów naprawczych w organizmie. Pomimo leczenia stan chorej nie poprawiał się, w drugiej dobie pooperacyjnej stwierdzono, że brzuch jest napięty, palpacyjnie tkliwy, perystaltyka nie była słyszalna w ogóle. Przeprowadzono kolejną operację. Po operacji stan ogólny żony powoda znacząco się pogorszył. Następnie doszło do ostrej niewydolności wielonarządowej.

B. K. zmarła w dniu 2 września 2009 r. Bezpośrednią przyczyną śmierci było przedziurawienie jelita, ostre zapalenie otrzewnej oraz niewydolność serca lewokomorową. Przedziurawienie ciągłości ściany jelita grubego mogło nastąpić w czasie zabiegu uwalniania zrostów lub później po rozejściu się osłabionej ściany jelita. 

Sytuacja powoda po śmierci żony

Jak ustalił sąd okręgowy, powód załamał się po śmierci żony. Po usamodzielnieniu się ich wspólnego syna, powód wraz z żoną stanowili dla siebie główne wsparcie w codziennym życiu. Małżonkowie planowali wspólny odpoczynek po przejściu B. K. na emeryturę. Powód obecnie spędza wolny czas sam w domu, stara się znaleźć sobie nowy krąg znajomych.

A. K. do tej pory nie wyobraża sobie, aby mógł ułożyć życie z inną kobietą. Po śmierci żony powód leczył się psychiatrycznie ze względu na zdiagnozowany u niego zespół depresyjno – lękowy. Po śmierci żony pogorszyła się również sytuacja finansowa powoda. Obecnie powód utrzymuje się wyłącznie z własnych dochodów tj. z renty w wysokości 1400 zł. Odwiedzają go dzieci – w miarę swych możliwości.

W świetle powyższych okoliczności sąd okręgowy uznał powództwo za zasadne i orzekł odszkodowanie za brak rozpoznania zapalenia otrzewnej do wysokości 70 000 zł.

 Uzasadnienie – wskazanie na zaniedbania personelu medycznego 

Odwołując się do zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, w szczególności dowodów z opinii biegłych, sąd okręgowy wskazał, że do zaniedbania ze strony personelu medycznego pozwanego doszło po raz pierwszy w chwili zgłoszenia się B. K. na Izbę Przyjęć pozwanego szpitala 9 sierpnia 2009 r. w godzinach popołudniowych.

Przeprowadzone wówczas badanie kliniczne bez wykonania badań dodatkowych oraz odesłanie pacjentki do domu bez poddania jej obserwacji niewątpliwie opóźniło postawienie prawidłowej diagnozy.

Biegły ustalił, że wczesne rozpoznanie wraz ze wdrożeniem leczenia zwiększyłoby szanse wyleczenia. Zaniechania pozwanego uznać należy za niedbalstwo. 

Można zatem przyjąć, że pozostawienie pacjentki na badania w warunkach szpitalnych, od razu po pierwszym zgłoszeniu przez B. K. dolegliwości umożliwiłoby zdiagnozowanie zapalenia otrzewnej w bardzo wczesnej fazie. Stwierdzenie objawów sugerujących podejrzenie perforacji jelita powodującego rozwój kałowego zapalenia otrzewnej jest wskazaniem do przeprowadzenia operacji w trybie pilnym. 

Operacja powinna być przeprowadzona dużo wcześniej. Tym samym, w ocenie sądu okręgowego, do zaniedbania ze strony pozwanego doszło po pierwszej, z uwagi na brak właściwego monitorowania stanu zdrowia pacjentki będącej świeżo po operacji i odesłanie jej do domu, a po drugie, z uwagi na późniejsze zwlekanie z przeprowadzeniem zabiegu operacyjnego.

W jaki sposób sąd ustalił wysokość należytego zadośćuczynienia?

Ustalając wysokość należnego powodowi zadośćuczynienia za śmieć małżonki, sąd okręgowy wskazał, że śmierć żony była dla powoda życiowym ciosem. Na tym etapie życia, na którym powód wraz z żoną się znajdowali, małżonek jest osobą zdecydowanie najbliższą, mającą największy wpływ na życie codzienne.

Oczywiste jest, że utrata osoby, z którą wiąże się większość wspomnień i doświadczeń przeżytych do tej pory, stanowi krzywdę. 

Zwycięstwo powoda w apelacji

Powód i pozwany od wyroku złożyli apelację. Powód domagał się większego odszkodowania, które udało mu się uzyskać. Natomiast apelacja pozwanego została w pełni odrzucona.

  1. Sąd zmienia zaskarżony wyrok: 

1). Zasądza dodatkowo od pozwanego na rzecz powoda 130 000 zł (sto trzydzieści tysięcy złotych) wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 16 listopada 2011 r. do dnia zapłaty;

2) w punkcie trzecim zasądza od pozwanego na rzecz powoda 3600 zł (trzy tysiące sześćset złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu;

  1. Oddala apelację pozwanego; 
  2. Zasądza od pozwanego na rzecz powoda 8100 zł (osiem tysięcy sto złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego. 

Linia orzecznicza w zakresie orzekania odszkodowania za brak rozpoznania zapalenia otrzewnej bądź za niewykonanie potrzebnego zabiegu laparotomii znacząco przechyla się na korzyść strony poszkodowanej.

W przypadku jakichkolwiek pytań zapraszamy państwa do kontaktu z Kancelarią radcy prawnego dr. Tymoteusza Zycha. Prawnicy z doświadczeniem w zakresie spraw medycznych udzielą Państwu rzetelnego wsparcia.

Przypisy:

[1] Artykuł Mirosława Jawienia ,,Zapalenie otrzewnej”. Zabieg laparotomii jak wygląda?

[2] Artykuł Olafa Bąka ,, Przyczyny i objawy zapalenia otrzewnej. Jak wygląda leczenie i jakie mogą być powikłania? Laparotomia  https://www.doz.pl/czytelnia/a17598-Przyczyny_i_objawy_zapalenia_otrzewnej._Jak_wyglada_leczenie_i_jakie_moga_byc_powiklania błąd szpitala sąd

Tymoteusz Zych

Tymoteusz Zych

Radca prawny, doktor nauk prawnych.

Skontaktuj się z nami!

Zostaw swój telefon, a oddzwonimy do Ciebie, by udzielić pomocy Tobie lub Twoim bliskim.

Kontakt