Dlaczego niedobór żelaza przy wypisie to nie tylko kwestia medyczna?
Żelazo jest kluczowym składnikiem hemoglobiny. Jego niedobór prowadzi do anemii, osłabienia, zaburzeń koncentracji i ryzyka incydentów sercowo-naczyniowych.
Jeżeli pacjent opuszcza oddział w stanie nieleczonego lub nierozpoznanego niedoboru, konsekwencje mogą ujawnić się dopiero w warunkach domowych.
Minimum, które musi zawierać karta informacyjna
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z 6 kwietnia 2020 r. w sprawie rodzajów, zakresu i wzorów dokumentacji medycznej oraz sposobu jej przetwarzania, precyzuje, że karta informacyjna musi zawierać m.in.:
- rozpoznanie choroby;
- opis zastosowanego leczenia i wyniki badań (w tym poziom ferrytyny, hemoglobiny, OB, CRP);
- wskazania dotyczące dalszego leczenia, żywienia lub trybu życia;
- informację o potencjalnych powikłaniach i konieczności niezwłocznego zgłoszenia się do lekarza w razie ich wystąpienia.
Brak którejkolwiek z tych danych – np. oznaczenia niedokrwistości z niedoboru żelaza – może zostać uznany za nienależyte prowadzenie dokumentacji. Wskazane może stanowić naruszenie praw pacjenta do dokumentacji medycznej.
Prawa pacjenta a obowiązki szpitala
| Prawo pacjenta | Podstawa prawna | Opis i konsekwencje naruszenia |
|---|---|---|
| prawo do informacji o swoim stanie zdrowia | art. 9 ustawy o prawach pacjenta (dalej jako: UPP) | pacjent powinien być poinformowany w sposób zrozumiały o swoim stanie zdrowia; możliwość domagania się zadośćuczynienia za naruszenie praw pacjenta |
| prawo do dokumentacji medycznej | art. 23 UPP | placówka medyczna powinna prowadzić dokumentację medyczną w sposób rzetelny i odpowiadający rzeczywistym dokonanym zabiegom – możliwość domagania się zadośćuczynienia za naruszenie praw pacjenta |
| prawo do świadczeń zgodnych z aktualną wiedzą wraz z należytą starannością | art. 6 i 8 UPP | każda czynność medyczna powinna być dokonana z należytą starannością oraz zgodnie z aktualną wiedzą medyczną, błąd diagnostyczny lub terapeutyczny, bądź nienależyta staranność skutkuje odpowiedzialnością cywilną, zawodową, dyscyplinarną, a także karną |
Odpowiedzialność cywilna szpitala
Szpital jako podmiot leczniczy ponosi odpowiedzialność cywilną za działania i zaniechania swoich pracowników.
Odpowiedzialność ta może mieć charakter:
- deliktowy, na podstawie art. 415 Kodeksu cywilnego, który stanowi, że „kto z winy swojej wyrządził drugiemu szkodę, obowiązany jest do jej naprawienia”; lub
- oparty na zasadzie ryzyka, na podstawie art. 430 Kodeksu cywilnego, zgodnie z którym „kto powierza wykonanie czynności osobie, która przy wykonaniu tej czynności podlega jego kierownictwu i ma obowiązek stosować się do jego wskazówek, jest odpowiedzialny za szkodę wyrządzoną z winy tej osoby przy wykonywaniu powierzonej jej czynności”.
Wina
Wina może polegać na:
- zaniechaniu wykonania podstawowych badań diagnostycznych, w szczególności badania morfologii krwi, które stanowi badanie rutynowe w diagnostyce stanu ogólnego pacjenta;
- błędnej interpretacji wyników badań, w przypadku, gdy badanie zostało wykonane, lecz nieprawidłowo ocenione – przykładowo poprzez zignorowanie obniżonych parametrów krwi świadczących o występowaniu anemii.
Szkoda
Szkodą może być:
- zaostrzenie objawów anemii, skutkujących m.in. omdleniem i osłabieniem,
- pogłębienie istniejących chorób współistniejących, w szczególności choroby serca, która mogła ulec dekompensacji w wyniku niedotlenienia tkanek wywołanego niedokrwistością,
- pogorszenie ogólnego stanu zdrowia i jakości życia pacjenta, wymagającego dalszego, bardziej intensywnego leczenia, być może również hospitalizacji w trybie nagłym.
Związek przyczynowy
Związek przyczynowy pomiędzy zaniechaniem szpitala a szkodą doznaną przez pacjenta powinien być bezpośredni i adekwatny.
W rozumieniu art. 361 § 1 Kodeksu cywilnego, który stanowi, że „zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła”.
Po wypisie ze szpitala z niedoborem żelaza stan pacjenta może nagle się pogorszyć. Omdlenia, silniejsze objawy niewydolności serca czy inne powikłania pojawiają się niespodziewanie. Brak diagnozy oznacza brak leczenia, a to w konsekwencji prowadzi do powikłań. Taki łańcuch zdarzeń wskazuje na możliwy błąd medyczny.
Jak dochodzić roszczeń?
Zabezpiecz dokumenty – karta wypisu, wyniki badań, recepty.
Skontaktuj się z profesjonalnym pełnomocnikiem – pomoże Ci dobrać odpowiednią strategię dochodzenia roszczeń.
Postępowanie przedsądowe – do etapu przedsądowego można zaliczyć m.in.:
- zgłoszenie szkody do ubezpieczyciela placówki medycznej – często pozwala to uzyskać roszczenia bez udziału sądu;
- wniosek do Rzecznika Praw Pacjenta – organ oceni, czy szpital naruszył prawa pacjenta, a jego stanowisko wzmocni dalsze roszczenia;
- zawiadomienie Okręgowego Rzecznika Odpowiedzialności Zawodowej – postępowanie w przedmiocie odpowiedzialności zawodowej skierowane jest wobec lekarzy.
Powództwo cywilne – można dochodzić:
- zadośćuczynienia (art. 445 § 1 Kodeksu cywilnego),
- odszkodowania za koszty leczenia i utracone zarobki (art. 444 Kodeksu cywilnego),
- renty uzupełniającej.
Najczęstsze błędy wypisu przy niedoborze żelaza
- brak poziomu ferrytyny i transferyny w badaniach kontrolnych;
- brak wskazania konieczności ponownego badania krwi po 6–8 tygodniach;
- nieuwzględnienie diety bogatej w żelazo i witaminę C.
Sekcja FAQ
Czy szpital może wypisać pacjenta z niedoborem żelaza?
Tak, jeżeli jej przyczyna jest ustalona, wdrożono leczenie i opisano zalecenia. Jednakże brak choćby jednego z tych elementów może stanowić błąd.
Czy można złożyć wniosek do Rzecznika Praw Pacjenta?
Tak – zwłaszcza w sytuacji, gdy można uprawdopodobnić naruszenie praw pacjenta, ponieważ postępowanie przed Rzecznikiem Praw Pacjenta jest bezpłatne.
Jaki jest termin przedawnienia roszczeń?
Co do zasady 3 lata od dnia, w którym dowiedzieliśmy się o szkodzie i osobie zobowiązanej do jej naprawienia (art. 442¹ § 1 Kodeksu cywilnego).
Czy muszę iść do sądu?
Nie. Są inne alternatywy – początkowo można spróbować dochodzić swoich roszczeń na etapie przedsądowym.
Wnioski
Wypis ze szpitala z niedoborem żelaza nie zawsze oznacza błąd medyczny. Kluczowe jest, czy personel:
- prawidłowo rozpoznał problem,
- wdrożył adekwatne leczenie,
- przekazał pacjentowi kompletne i zrozumiałe zalecenia,
- udokumentował wszystko w karcie informacyjnej.
Jeżeli którykolwiek z tych warunków nie został spełniony, pacjent ma prawo do dochodzenia roszczeń. Warto zacząć od kompletnej dokumentacji i konsultacji ze specjalistą prawa medycznego.
Kancelaria Radcy Prawnego dr Tymoteusz Zych w ramach świadczonych usług udzieli pomocy w dochodzeniu Państwa praw związanych ze sprawą, w której nastąpił błąd medyczny.
Zapraszamy do kontaktu pod numerem telefonu 726 003 505.
