Opieka nad kobietami w ciąży powinna być świadczona na najwyższym poziomie, co gwarantuje nawet sama ustawa zasadnicza. Zgodnie z art. 68 Konstytucji RP pkt. 3 władze publiczne są obowiązane do zapewnienia szczególnej opieki zdrowotnej dzieciom, kobietom ciężarnym, osobom niepełnosprawnym i osobom w podeszłym wieku. Niestety nie przekłada się to na rzeczywistość. Pomimo że, w ostatnich latach wprowadzono szereg rozwiązań mających na celu zagwarantowanie właściwej opieki nad matką i dzieckiem to większość pacjentek wciąż źle ocenia standardy okołoporodowe.
Czym jest błąd medyczny przy porodzie?
Błąd medyczny przy porodzie to błąd, który zdarzył się w okresie okołoporodowym i jest efektem niezastosowania się personelu medycznego, w tym ginekologa i położnej do przyjętych procedur postępowania w trakcie ciąży, jak również w trakcie porodu. Błąd medyczny przy porodzie nie musi być wcale błędem ginekologa czy też położnej. Może być to również błąd anestezjologa. Skutki takiego błędu w okresie ciąży lub błędu przy porodzie mogą dotykać zarówno matki, jak i dziecka.
Jakie są najczęściej występujące błędy medyczne przy porodzie?
Do najczęstszych błędów medycznych przy porodzie zaliczamy m. in. :
1. Niedotlenienie okołoporodowe – błąd lekarski przy porodzie.
Niedotlenienie okołoporodowe noworodka jest bardzo groźnym stanem i wiąże się z uszkodzeniami mózgu, serca, nerek oraz płuc lub nawet śmiercią dziecka.
Przyczyną niedotlenienia płodu mogą być:
- błędy lekarskie przy porodzie,
- nieprawidłowe podanie środków wywołujących bóle porodowe powodujące niedotlenienie płodu,
- brak prawidłowego monitorowania tętna płodu,
- zbyt późna decyzja o cięciu cesarskim podejmowana przez lekarza prowadzącego poród.
2. Zamartwica – błąd medyczny przy porodzie.
Zamartwica płodu, czyli niedotlenienie jest bardzo poważnym stanem podczas ciąży i porodu. Może ono doprowadzić m. in. do śmierci dziecka. U noworodków, które przeżyły niedotlenienie może wystąpić szereg powikłań, takich jak porażenie mózgowe, opóźnienie umysłowe czy padaczka.
Zamartwica płodu najczęściej spowodowana jest:
- urazem porodowym,
- źle prowadzoną akcją porodową,
- błędnym monitorowaniem zapisów KTG,
- byt późnym wykonania cięcia cesarskiego przez lekarza prowadzącego poród.
3. Niewspółmierność porodowa – okołoporodowy błąd diagnostyczny.
Niewspółmierność porodowa czyli inaczej miednicowo-główkowa, polega na tym, że miednica ciężarnej kobiety jest zbyt mała w stosunku do główki dziecka. Uniemożliwia to poród drogami naturalnymi.Niewspółmierność porodowa jest wskazaniem do cesarskiego cięcia. Poród naturalny może w tej sytuacji zagrażać życiu matki oraz dziecka.
Niewspółmierność porodowa może spowodować:
- śmierć,
- krwotok,
- poważne uszkodzenia neurologiczne u noworodka,
- niedotlenienie płodu,
- zamartwicę urodzeniową,
- liczne złamania.
4. Makrosomia – okołoporodowy błąd diagnostyczny.
Makrosomia płodu powinna zostać zdiagnozowana podczas ciąży lub najpóźniej w trakcie przyjęcia pacjentki do porodu. Niewykrycie tego błędu może prowadzić do wystąpienia nieodwracalnych powikłań w czasie porodu drogami natury. Skutkiem trudnego porodu mogą być urazy okołoporodowe powodujące uszczerbek na zdrowiu matki lub dziecka. Najpoważniejszym skutkiem porodu dużego dziecka jest encefalopatia, czyli niedotlenienie okołoporodowe u noworodka.
Konsekwencje u dziecka w przyszłości wiążą się przede wszystkim z:
- problemami neurologicznymi,
- porażeniem mózgowym,
- padaczką,
- opóźnieniem rozwojowym i motorycznym.
U matki zaś poród dużego dziecka zwiększa prawdopodobieństwo:
- uszkodzenia kanału rodnego,
- rozejścia spojenia łonowego,
- obfitego krwawienia porodowego i poporodowego,
- wtórnego niedowładu macicy.
- zakażenia połogowego.
5. Poród Kleszczowy – błąd medyczny przy porodzie.
Do porodu kleszczowego dochodzi zazwyczaj wtedy, gdy konieczne jest ratowane życia matki i dziecka, a na cesarskie cięcie jest już za późno.
Po porodzie kleszczowym u dziecka mogą wystąpić urazy okołoporodowe. Najczęściej dochodzi do:
- pęknięcia czaszki,
- uszkodzenia nerwu twarzowego,
- porażenia splotu ramiennego,
U rodzącej kobiety w trakcie porodu kleszczowego może dojść do powikłań.Najczęściej są to:
- urazy mięśni miednicy,
- szyjki macicy,
- pęknięcia pochwy,
- uszkodzenia zwieracza odbytu,
- trudności z nietrzymaniem moczu, kału.
6. Poród próżniowy.
Poród próżniowy (vaccum )jest porodem zabiegowym stosowanym, gdy na poród przez cesarskie cięcie jest już za późno. Lekarz może zdecydować o zastosowaniu porodu próżnociągiem, gdy poród przedłuża się i stanowi zagrożenie dla matki. Może również wystąpić zagrożenie zamartwicy – niedotlenienia dziecka. Często też występuje nieprawidłowa czynność serca, gdy doszło do wypadnięcia pępowiny lub kiedy odeszły zielone wody płodowe.
Po porodzie z zastosowaniem próżnociągu dziecko może doznać obrażeń zewnętrznych i wewnętrznych. Mogą wystąpić:
- otarcia naskórka,
- zadrapania, siniaki,
- lekkie obrzmienia i zaczerwieniania na główce,
- czasem pojawiają się krwawienia wewnątrzczaszkowe. Jeśli do nich doszło, konieczne jest wykonanie USG przezciemiączkowego główki dziecka.
Matka zaś dość długo dochodzi do siebie. Przede wszystkim ze względu na rozległe urazy krocza i pochwy.
7. Zielone wody płodowe – okołoporodowy błąd diagnostyczny.
Zielone wody płodowe stanowią zagrożenie dla życia i zdrowia dziecka. W smółce znajduje się bowiem wiele biochemicznych substancji, które mogą zostać absorbowane do dróg oddechowych dziecka. Przedostanie się smółki do płuc płodu może spowodować poważne komplikacje w procesie oddychania oraz zakażenie układu oddechowego noworodka.
Najczęstszymi objawami zespołu aspiracji smółki u noworodka są:
- gęsty, zielony płyn owodniowy w drogach oddechowych noworodka,
- zielone podbarwienie skóry, paznokci, pępowiny,
- zły stan ogólny noworodka po porodzie.
8. Łożysko przodujące – okołoporodowy błąd diagnostyczny.
Z powodu łożyska przodującego zarówno matce, jak i dziecku grozi bardzo poważne niebezpieczeństwo utraty zdrowia. Śmiertelność dzieci i matek, w przypadku zbyt późnej interwencji medycznej, jest bardzo wysoka. U kobiet najczęściej dochodzi do masywnego krwotoku i konieczności wykonania histerektomii.
Jakie roszczenia przysługują pacjentom w przypadku wystąpienia błędu medycznego przy porodzie?
Do roszczeń, których można dochodzić w związku z popełnionym błędem przy porodzie zaliczamy:
a) zadośćuczynienie za doznaną krzywdę – jest to świadczenie jednorazowe, a jego wysokość jest zależna od okoliczności konkretnej sprawy. Służy ono zrekompensowaniu krzywdy, cierpienia i bólu, zaistniałych na skutek błędu medycznego;
b) odszkodowanie – rekompensuje ono straty poniesione przez poszkodowanego wskutek błędu medycznego. Zaliczamy do nich na przykład koszty zakupu leków lub odpłatnie wykonanych badań.
c) zapłatę z góry sumy potrzebnej na koszty leczenia – przy tym świadczeniu wystarczy wykazać, że istnieje medycznie usprawiedliwiona potrzeba zakupu określonego sprzętu czy przeprowadzenia odpłatnej procedury medycznej;
d) rentę – na zwiększone potrzeby oraz z tytułu utraty widoków na przyszłość.
Kto może dochodzić roszczeń za błąd okołoporodowy?
Osobami, które mogą dochodzić zadośćuczynienia i odszkodowania za błąd przy porodzie jest dziecko, jego rodzice oraz rodzeństwo. Różnią się podstawy prawne dochodzenia powyższych roszczeń. Jeśli błąd medyczny spowodował smierć matki lub dziecka roszczeń odszkodowawczych z tego tytułu mogą dochodzić najbliżsi.
Odszkodowanie za błąd medyczny przy porodzie – przedawnienie u dziecka.
Zgodnie z obowiązującymi przepisami dziecko ma 2 lata od uzyskania przez nie pełnoletności na dochodzenie zadośćuczynienia i odszkodowania za błąd medyczny przy porodzie. Możemy więc przyjąć, że ma ono czas do 20-go roku życia. Należy jednak pokreślić, że nie dotyczy to wszystkich spraw.
Odszkodowanie za błąd medyczny przy porodzie – przedawnienie u matki i ojca.
Termin przedawnienia roszczeń za błąd przy porodzie względem matki, ojca oraz rodzeństwa wynosi 3 lata od dnia, w którym dowiedzieli się o szkodzie i o osobie obowiązanej do jej naprawienia.
Odszkodowanie za błąd medyczny przy porodzie – Orzecznictwo.
1) W Wyroku Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 14 marca 2018 roku pod sygnaturą akt I ACa 938/17 zasądzono:
- zadośćuczynienie w kwocie 40 tysięcy złotych;
- odszkodowanie w kwocie 1300 złotych.
Sąd uznał, że wielogodzinne hospitalizowanie pacjentki bez wykonania standardowego badania jest zaniedbaniem personelu medycznego. Konsekwencją było uznanie, że nie ma wskazań do przeprowadzenia cięcia cesarskiego i podjęcia decyzji o przeprowadzeniu porodu siłami natury. Niestety doszło do makrosomii płodu. Po urodzeniu u dziecka stwierdzono uszkodzenie w zakresie lewego splotu barkowego. Dziecko na buzi miało wybroczyny, słabo podnosiło lewą rączkę. W pierwszej i drugiej dobie życia zaobserwowano drżenie i hipoglikemię, którą wyrównywano wlewami dożylnymi glukozy. Dodatkowo w pierwszych dniach po porodzie stwierdzono u pacjentki zaburzenie statyki narządu rodnego pod postacią wypadania ścian pochwy. Uchybienie personelu medycznego, podczas odbierania porodu, polegało również na sposobie podania rodzącej oksytocyny. Podanie hormonu winno nastąpić w pompie infuzyjnej lub kroplówce, czyli mniejszym przepływie. Podanie środka bezpośrednio do żyły jest działaniem ryzykownym. Skutkiem takiego podania jest wywołanie silnego skurczu, który pokona zahaczenia barku, czego skutkiem są obrażenia. Fakt podania oksytocyny i wywołania bardzo silnego skurczu, bez uwolnienia barku za pomocą chwytu zgodnego z algorytmem, mógł mieć wpływ na uszkodzenie dziecka.
2) W Wyroku Sądu Okręgowego Warszawa – Praga w Warszawie III Wydział Cywilny z dnia 22 grudnia 2014 roku o sygnaturze akt t III C 1315/10 zasądzono:
- zadośćuczynienie w kwocie 1.100.000 złotych;
- odszkodowanie w kwocie 19.048,04 złotych;
- kwotę tytułem renty: 140.125,60 złotych za okres od marca 2008 roku do września 2010 roku.
- kwotę tytułem renty: 4.781,75 złotych płatną do 10 dnia każdego miesiąca za okres od października 2010 roku do kwietnia 2014 roku.
- rentę w kwocie 12.453,62 złotych miesięcznie płatną do 10 dnia każdego miesiąca, począwszy od maja 2014 roku.
U dziecka ostatecznie rozpoznano mózgowe porażenie dziecięce. Występuje ono pod postacią zespołu mieszanego piramidowo-pozapiramidowego z niedowładem spastycznym 4 kończyn, zwłaszcza po stronie prawej. Przyczyną takiego stanu zdrowia powoda była zamartwica okołoporodowa powstała w wyniku nieprawidłowo przeprowadzonego porodu. Brak jest jakichkolwiek wskazań medycznych co do możliwości powstania takiego stanu w innych okolicznościach, w szczególności mających miejsce jeszcze przed porodem, czy na oddziale neonatologicznym. Niedotlenienie mózgu utrzymywało się jeszcze przez 5-10 minut po urodzeniu, co znalazło odzwierciedlenie w wynikach oceny w skali Apgar.Dodatkowo na oddziale porodowym nie było aparatu do wykonania badań USG, który pozwoliłby np. oszacować wagę płodu w chwili przyjęcia rodzącej do szpitala. Sali porodowej nie wyposażono w próżnociąg, sprzęt podstawowy we współczesnym położnictwie. Na oddziale były kleszcze położnicze, ale ich stan budził wątpliwości co do możliwości ich użycia. Pacjentka została przyjęta na oddział i odebrano poród pomimo świadomości tego, że występują podstawy do przyjęcia, że nie będzie możliwości jego zabiegowego zakończenia. Wszystko to spowodowało, że błędnie oceniono wagę płodu, niewłaściwie zdiagnozowano stan płodu i położnik zdecydował o kontynuowania porodu siłami natury.
3) W wyroku Sąd Okręgowy w Lublinie I Wydział Cywilny z dnia 13 sierpnia 2020 roku pod sygnaturą akt I C 352/06 zasądzono:
- zadośćuczynienie w kwocie 1.000.000 złotych;
- kwotę 1.090.666,67 złotych tytułem zaległej renty;
- rentę w wysokości 4.000 złotych do 30. dnia każdego miesiąca począwszy od września 2006 roku .
U dziecka stwierdzono ciężką zamartwicę urodzeniową, encefalopatię niedokrwienno-niedotlenieniową 3. stopnia, odoskrzelowe zapalenie płuc. W pierwszym okresie porodu nastąpiła nieuzasadniona ingerencja w fizjologiczną akcję porodową. Doszło do przekłucia pęcherza porodowego (amniotomia) przez położną. Doprowadziła ona do wzniecenia intensywnych i bardzo bolesnych skurczów macicy, a następnie do wtórnego osłabienia czynności skurczowych. Stosowanie tych zabiegów wiąże się z ryzykiem zaburzeń przepływu maciczno-łożyskowego lub pępowinowego. Przeprowadzenie zabiegu było błędne i niedopuszczalne z trzech powodów: brak wiedzy i nadzoru lekarza, wykonanie zabiegu w I. fazie porodu, wykonanie zabiegu w niekorzystnej sytuacji położniczej Proste stanie główki jest bezwzględnym przeciwwskazaniem do wykonania zabiegu. To działanie doprowadziło do niedotlenienia płodu. Mogły być one również przyczyną uciśnięcia pępowiny, co mogło spowodować niedotlenienie. Nie jest możliwe, by do tak ciężkiego niedotlenienia płodu doszło w czasie transportu matki dziecka na salę operacyjną. Ciężka postać encefalopatii niedotlenieniowo-niedokrwiennej była wynikiem okołoporodowego niedotlenienia i niedokrwienia. Dziecko przeżyło, jednak doszło do uszkodzeń mózgu i powikłań wielonarządowych.
4) W Wyroku Sądu Okręgowy w Warszawie I Wydział Cywilny z dnia 25 kwietnia 2019 roku pod sygnaturą akt I C 6/16 zasądzono:
- zadośćuczynienie w kwocie 250.000 złotych;
- odszkodowanie w kwocie 7.828,20 złotych.
W niniejszej sprawie pacjentka była hospitalizowana w związku z porodem, kiedy to w wyniku nieprawidłowych działań leczniczych podczas porodu i hospitalizacji doszło u niej do uszczerbku na zdrowiu i rozstroju zdrowia. Nastąpiła nieprawidłowa kwalifikacja do porodu siłami natury, brak świadomej zgody powódki na poród siłami natury, nieprawidłowe nacięcie oraz szycie krocza, opóźnienie rozpoznania uszkodzenia krocza, naruszenie praw pacjenta. Około 5 tygodni po porodzie powódka nie mogła utrzymać gazów. W trakcie samodzielnego badania zauważyła, że palec włożony do pochwy przechodzi jej do odbytu. Wtedy spostrzegła, że coś jest nie tak. Po sześciotygodniowym okresie połogu, pacjentka udała się na rutynową kontrolę do położnika, który prowadził jej ciążę. W trakcie wizyty lekarz ten poinformował powódkę, że krocze jest źle zszyte, stwierdził zbyt bliską odległość pochwy od odbytu (,,praktycznie brak części przedsionka pochwy’’). Doktor skierował natychmiast pacjentkę do pozwanego szpitala z rozpoznaniem: ,,stan po urazie okołoporodowym’’. W pozwanym szpitalu stwierdzono, że krocze powódki wymaga zabiegu rekonstrukcyjnego.
Jeśli chcesz dowiedzieć się czy w Twoim przypadku doszło do błędu przy porodzie skontaktuj się z Nami. Kancelaria TZLAW przeanalizuje dokładnie Twoją sprawę oraz pomoże wybrać jak najbardziej korzystne rozwiązanie.