Brak monitorowania leczenia ortodontycznego
Monitorowanie leczenia ortodontycznego jest kwestią bardzo istotną w jego przebiegu i uzyskaniu zamierzonego efektu. Odpowiednie przeprowadzanie regularnych wizyt kontrolnych, rozmowy z pacjentem, a także wykonywanie badań obrazowych pozwoli na skuteczną obserwację postępów leczenia. Zaniechanie tym działaniom może doprowadzić do poważnych konsekwencji, tj. uszkodzenie aparatu, powrót wady zgryzu, a nawet utrata zębów.
Zaniechanie ze strony lekarza w zakresie nadzoru nad leczeniem ortodontycznym może być uznane za błąd medyczny, narażający pacjenta na trwałe skutki uboczne.

Na czym polega monitorowanie leczenia ortodontycznego?
Każdy etap leczenia ortodontycznego – od planowania, przez założenie aparatu ortodontycznego, aż po jego zdjęcie i retencję – wymaga bieżącego nadzoru. Regularne wizyty kontrolne (zazwyczaj co 4–8 tygodni) służą:
- sprawdzaniu postępów leczenia,
- dostosowywaniu siły działania aparatu,
- wykrywaniu nieprawidłowych przesunięć zębów,
- zapobieganiu powikłaniom (resorpcja korzeni, recesje dziąseł, demineralizacja szkliwa),
- ocenie higieny jamy ustnej i ewentualnym interwencjom profilaktycznym.
Zaniechanie regularnych wizyt kontrolnych może spowodować, że aparat działa nieprawidłowo – zęby przemieszczają się w niepożądanym kierunku, pogłębiają się wady zgryzu lub pojawiają się nowe problemy funkcjonalne i estetyczne.

Dlaczego regularne monitorowanie postępów leczenia ortodontycznego jest tak ważne?
Podczas leczenia ortodontycznego, zęby i struktury kostne ulegają ciągłym zmianom. Aby efekty terapii były zgodne z założonym planem leczenia, niezbędna jest regularna kontrola lekarza specjalisty. Monitorowanie pozwala:
- Wykrywać nieprawidłowe przesunięcia zębów na wczesnym etapie,
- Korygować ustawienia aparatu ortodontycznego,
- Zapobiegać niepożądanym zmianom zgryzu,
- Kontrolować stan przyzębia i higienę jamy ustnej,
- Zapobiegać uszkodzeniom szkliwa, recesjom dziąseł czy resorpcji korzeni.

Brak nadzoru – jakie mogą być konsekwencje?
Zaniedbanie w monitorowaniu leczenia ortodontycznego może prowadzić do szeregu negatywnych skutków:
- Przesunięcie zębów poza planowaną oś,
- Asymetria zgryzu lub twarzy,
- Problemy z wymową lub żuciem,
- Przerost dziąseł lub ich cofanie się,
- Pogorszenie stanu zdrowia przyzębia,
- Potrzeba powtórzenia całego leczenia ortodontycznego.
Czy brak monitorowania postępów leczenia ortodontycznego to błąd medyczny?
Tak. Zgodnie z orzecznictwem sądów oraz opiniami biegłych, brak odpowiednich kontroli w trakcie leczenia ortodontycznego może stanowić błąd medyczny w kategorii błędu organizacyjnego lub diagnostycznego. Lekarz ortodonta ma obowiązek nie tylko zaplanować leczenie, ale również na bieżąco je weryfikować i modyfikować, jeśli zajdzie taka potrzeba.
Jeśli dojdzie do pogorszenia stanu zdrowia lub wyglądu pacjenta na skutek braku nadzoru – odpowiedzialność ponosi lekarz lub placówka medyczna.

Błąd medyczny lekarza w leczeniu ortodontycznym — orzecznictwo
Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim w wyroku z dnia 29 kwietnia 2022 r. (sygn. akt I C 384/20) rozpoznał sprawę z powództwa J.S. przeciwko Towarzystwu (…) S.A. w W. i lekarzowi ortodoncie K.W. dotyczącą zadośćuczynienia i odszkodowania za szkody wynikłe z nieprawidłowego leczenia ortodontycznego. Sąd zasądził solidarnie od pozwanych na rzecz powódki 25 000 zł tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę, 5 010 zł tytułem odszkodowania za poniesione koszty leczenia oraz ustawowe odsetki od tych kwot. W pozostałym zakresie powództwo zostało oddalone. Koszty procesu rozdzielono zgodnie z zasadą słuszności.
Sąd stwierdził, że leczenie ortodontyczne prowadzone przez pozwanego K.W. było niezgodne z zasadami sztuki medycznej oraz aktualną wiedzą medyczną. Pozwany nie przeprowadził szczegółowej diagnostyki, która powinna obejmować zdjęcia RTG cefalometryczne, niezbędne do oceny stanu uzębienia i planowania leczenia. Niedopełnienie tego obowiązku uniemożliwiło prawidłowe oszacowanie ryzyk związanych z leczeniem i wpłynęło na dalsze komplikacje. W trakcie leczenia pojawiły się istotne problemy, takie jak:
- zgryz otwarty,
- resorpcja korzeni zębów,
których pozwany nie uwzględnił w planie leczenia. Kontynuował przy tym stosowanie zbyt dużych sił w aparacie ortodontycznym. Mimo pojawiających się niepożądanych efektów pozwany nie zmodyfikował działań terapeutycznych i nie podjął odpowiednich kroków w celu ograniczenia szkód.
Plan leczenia przedstawiony powódce był nieprecyzyjny i nie zawierał szczegółowych informacji o:
- jego etapach,
- możliwych konsekwencjach,
- alternatywnych metodach leczenia, takich jak leczenie protetyczne.
Powódka nie została poinformowana o ryzykach związanych z wychyleniem siekaczy i o możliwości zmiany założeń leczenia. To dodatkowo obciążało pozwanego. Sąd ustalił, że działania pozwanego były niezgodne z wymogami należytej staranności oraz naruszyły prawa pacjenta do świadczeń zdrowotnych zgodnych z aktualną wiedzą medyczną.
Na podstawie opinii biegłych, dowodów z dokumentacji medycznej oraz zeznań świadków sąd uznał, że leczenie prowadzone przez K.W. było przyczyną komplikacji zdrowotnych powódki, w tym znacznego dyskomfortu fizycznego i psychicznego. Powódka musiała kontynuować leczenie u innego specjalisty, ponosząc dodatkowe koszty. Sąd podkreślił, że ostatecznie korekta uzębienia została przeprowadzona, a rokowania co do stanu zdrowia powódki są pomyślne. Wyrok opierał się na przepisach kodeksu cywilnego dotyczących odpowiedzialności deliktowej (art. 415 k.c.), naprawienia szkody (art. 444 § 1 k.c.), zadośćuczynienia za krzywdę (art. 445 § 1 k.c.) oraz ochrony praw pacjenta (art. 4 ust. 1 ustawy o prawach pacjenta w związku z art. 448 k.c.). Solidarną odpowiedzialność pozwanych sąd uzasadnił także przepisami dotyczącymi ubezpieczeń obowiązkowych (art. 9 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych).

Podsumowanie
Leczenie ortodontyczne wymaga nie tylko precyzyjnego planowania, ale również systematycznego monitorowania jego przebiegu. Brak regularnych kontroli ortodontycznych może prowadzić do poważnych powikłań – zarówno estetycznych, jak i zdrowotnych. Zaniechanie ze strony lekarza w zakresie nadzoru nad leczeniem ortodontycznym może być uznane za błąd medyczny, narażający pacjenta na trwałe skutki uboczne.
Pacjenci, którzy doświadczyli błędu medycznego w leczeniu ortodontycznym, mają prawo ubiegać się o odszkodowanie i zadośćuczynienie za doznane krzywdy. Pogłębiona analiza dokumentacji medycznej pozwoli na szczegółowe przedstawienie możliwości i dalszych kroków.
Kancelaria Radcy Prawnego dr Tymoteusz Zych w ramach świadczonych usług udzieli pomocy w dochodzeniu Państwa praw związanych ze sprawą, w której nastąpił błąd medyczny.
Zapraszamy do kontaktu pod numerem telefonu 726 003 505.