Europejski Komitet Ekonomiczno-Społeczny (EESC) przyjął opinię dotyczącą uproszczenia regulacji prawnych za pomocą narzędzi cyfrowych, przygotowaną na wniosek duńskiej prezydencji Rady UE. Współautorem dokumentu jest mec. Tymoteusz Zych wraz z Aleną Mastantuono.
Opinia zwraca uwagę na narastającą złożoność prawa europejskiego – instytucje UE tworzą rocznie ok. 18 000 stron aktów prawnych, co generuje nadmierne obciążenie nie tylko dla obywateli, ale i dla administracji. Przekłada się to na chaos prawny, trudności w stosowaniu przepisów oraz rosnące ryzyko niezamierzonych naruszeń.
EESC wskazuje, że „inflacja legislacyjna” prowadzi do przeciążenia informacyjnego, spowalnia innowacje oraz osłabia zaufanie do prawa. Odpowiedzią ma być gruntowna reforma procesu stanowienia prawa z wykorzystaniem nowoczesnych narzędzi cyfrowych i sztucznej inteligencji. Już dziś AI potrafi mapować przepisy, wykrywać sprzeczności czy monitorować obowiązki prawne w czasie rzeczywistym.
Wśród praktycznych rekomendacji znalazły się:
- stworzenie „Portalu Edytora” z ujednoliconymi szablonami legislacyjnymi do sporządzania projektów aktów prawnych;
- utworzenie „Portalu Procesowego” zarządzającego całością prac legislacyjnych;
- wdrożenie wielojęzycznych narzędzi tłumaczeniowych i słowników prawniczych;
- integracja AI do upraszczania języka aktów prawnych bez utraty precyzji;
- kompleksowy audyt prawa UE i krajowego pod kątem spójności, przejrzystości i skuteczności.
Autorzy opinii podkreślają, że technologia ma wspierać, a nie zastępować człowieka – uproszczenie prawa powinno wzmacniać prawa obywatelskie, czynić je bardziej przejrzystymi i łatwiej egzekwowalnymi.
Głosowanie nad opinią odbędzie się podczas lipcowej sesji plenarnej EESC.
