Dobra osobiste przedsiębiorcy w internecie

W dzisiejszych czasach w zasadzie każda firma i każdy przedsiębiorca funkcjonują w przestrzeni internetowej. Znaczna grupa klientów przed wyborem usługodawcy sprawdza w sieci opinie i komentarze na jego temat.

Dlatego warto wiedzieć, że nieprawdziwe, fałszywe komentarze i opinie na temat naszych usług mogą stanowić naruszenie prawa. Jak przedsiębiorcy mogą się przed nimi bronić? Jednym ze sposobów jest ochrona dóbr osobistych przedsiębiorcy.

Dobra osobiste — co to jest?

Kodeks cywilny chroni dobra osobiste człowieka.

Są to w szczególności zdrowie, wolność, cześć, swoboda sumienia, nazwisko lub pseudonim, wizerunek, tajemnica korespondencji, nietykalność mieszkania, twórczość naukowa, artystyczna, wynalazcza i racjonalizatorska, ale katalog ten jest tylko przykładowy i pozostaje otwarty.

Kodeks wskazuje także, że ten, czyje dobro osobiste zostaje zagrożone cudzym działaniem, może żądać zaniechania tego działania, chyba że nie jest ono bezprawne.

W razie dokonanego naruszenia może on także żądać, ażeby osoba, która dopuściła się naruszenia, dopełniła czynności potrzebnych do usunięcia jego skutków, w szczególności, żeby złożyła oświadczenie odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie.

Na zasadach przewidzianych w kodeksie może on również żądać zadośćuczynienia pieniężnego albo zapłaty odpowiedniej sumy pieniężnej na wskazany cel społeczny.

Ponadto, jeżeli wskutek naruszenia dobra osobistego została wyrządzona szkoda majątkowa, poszkodowany może żądać jej naprawienia na zasadach ogólnych.

Przepisy regulujące kwestię naruszenia dóbr osobistych nie uchybiają uprawnieniom przewidzianym w innych przepisach, co oznacza, że obok dochodzenia roszczeń z tego tytułu, sprawcę można pociągnąć do odpowiedzialności także za naruszenie tym samym czynem innych przepisów.

Dobra osobiste przedsiębiorcy — definicja i przykłady

Art. 43 kodeksu cywilnego wprost stanowi, że przepisy o ochronie dóbr osobistych osób fizycznych stosuje się odpowiednio do osób prawnych.

W doktrynie wskazuje się, że dobra osobiste osoby prawnej to wartości niemajątkowe, dzięki których istnieniu osoba prawna może prawidłowo, zgodnie ze swoim zakresem zadań funkcjonować.

Sąd Apelacyjny w Poznaniu, w wyroku z dnia 22 października 1991 r. sygn. akt. I ACr 400/90, stwierdził, „że firma, pod którą prowadzi swoje przedsiębiorstwo dany podmiot, ma w stosunkach prawnych, w jakie wchodzi, takie znaczenie, jak dla osoby fizycznej przedstawia jej nazwisko”.

Wśród dóbr osobistych osób prawnych, w tym przedsiębiorców, czy firmy, wskazuje się m.in. renomę. Poczucie anonimowości użytkowników internetu nierzadko sprawia, iż bardzo łatwo dochodzi do naruszenia sfery dobrej sławy (dobrego imienia), czyli właśnie prestiżu, czy renomy.

Również sądy zgodnie zauważają, że:

„Dobre imię osoby prawnej to dobra opinia, jaką mają o niej inne podmioty w związku z zakresem prowadzonej działalności” (wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z 6 sierpnia 2015 r., sygn. akt I ACa 544/15) lub

„ogół pozytywnych wyobrażeń i ocen (m.in. konsumentów) o produktach lub usługach danego przedsiębiorstwa” (wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 18 maja 2017 r., I ACa 380/16). 

Elementy składające się na renomę osoby prawnej zależą od rodzaju prowadzonej przez nią działalności.

W zależności od charakteru działalności renomę może naruszać m.in. niezgodny z prawdą zarzut niskiej jakości towarów lub usług, czy fałszywy zarzut związany z niewłaściwym traktowaniem klientów lub pracowników.

Naruszenie dóbr osobistych przedsiębiorcy w internecie

Naruszenia dóbr osobistych przedsiębiorcy mogą mieć charakter publiczny lub indywidualny.

Naruszenia o charakterze publicznym wykonywane w taki sposób, że może zostać odebrane przez nieokreślony krąg adresatów.

Bez wątpienia do takiej sytuacji można zaliczyć wystawienie fałszywej opinii (nieuczciwej opinii) w internecie. Podobnie opublikowanie niezgodnego z prawdą komentarza (np. komentarz naruszający renomę firmy) może stanowić naruszenie dóbr osobistych przedsiębiorcy.

Istotne jest, że o naruszeniu dobra osobistego przedsiębiorcy nie decyduje sam czyn (zamieszczenie nieprawdziwej opinii albo komentarza w sieci) a reakcja opinii publicznej, która opiera się na informacjach udostępnionych przez naruszającego.

Nieuczciwa opinia, czy komentarz niezgodny z prawdą muszą zatem przynieść określony skutek — np. w postaci mniejszej liczby klientów, odwołanych rezerwacji, wycofania się kontrahentów. Owe reakcje opinii należy jednak oceniać obiektywnie, niezależnie od subiektywnego odczucia przedsiębiorcy.

Nieuczciwa opinia, niezgodny z prawdą komentarz — co zrobić?

Pierwszym krokiem, jaki powinniśmy podjąć w celu usunięcia negatywnej, nieuczciwej opinii lub niezgodnego z prawdą komentarza jest kontakt z osobą, która taką opinię lub komentarz zamieściła.

Jeżeli autor niezgodnego z prawdą negatywnego komentarza lub negatywnej opinii nie chce wycofać się z zamieszczonych przez siebie w internecie treści, pozostaje nam wysłanie do autora wezwania do zaprzestania naruszenia dóbr osobistych.

W piśmie tym żądamy zaprzestania naruszeń dóbr osobistych, konkretnie wskazując, jakie dobro osobiste zostało naruszone, w jaki sposób zostało naruszone oraz kiedy naruszenie dóbr osobistych miało miejsce.

Jeśli wezwanie nie przyniesie pozytywnego skutku, kolejnym krokiem jest już pozew cywilny.

W celu ochrony swoich dóbr osobistych przedsiębiorcy mogą korzystać zarówno ze środków o charakterze majątkowym, jak i niemajątkowym.

Środkami majątkowymi, których możemy żądać, składając pozew, są:

1. roszczenie o zadośćuczynienie za szkodę niemajątkową,
2. roszczenie o odszkodowanie za szkodę majątkową oraz
3. roszczenie o zwrot bezpodstawnego wzbogacenia. 

Środki niemajątkowe:

1. roszczenie o zaniechanie naruszania dóbr osobistych,
2. roszczenie o usunięcie skutków naruszenia, a także
3. powództwo o ustalenie. 

Co ważne, jak wskazano wyżej, zgodnie art. 24 § 3 kodeksu cywilnego, wskazane w nim środki ochrony nie uchybiają uprawnieniom przewidzianym w innych przepisach.

Pozew o naruszenie dóbr osobistych nie zamyka zatem ani ścieżki karnej, ani możliwości dochodzenia roszczeń w związku z naruszeniem zasad uczciwej konkurencji.

Fałszywe negatywne opinie w internecie — pomoc prawna

Jeżeli fałszywe opinie i komentarze obiektywnie godzą w renomę twojej firmy, nie wahaj się i skorzystaj z pomocy prawnej prawników doświadczonych na polu walki z naruszeniami dóbr osobistych!

Zespół prawny Kancelarii radcy prawnego dra Tymoteusza Zycha wie, jak walczyć z działaniami bezprawnymi, które wpływają na konkurencyjność firmy na rynku, zaufanie i wiarygodność. Wiemy, jak ważne jest szybkie i sprawne działanie!