Leczenie ortodontyczne bez zgody

Leczenie ortodontyczne bez zgody pacjenta jest postępowaniem nieprawidłowym. Jak każde inne leczenie medyczne, wymaga ono zgody pacjenta lub jego przedstawiciela ustawowego. Ma to miejsce, jeśli pacjent jest osobą niepełnoletnią lub niezdolną do podejmowania decyzji prawnych. Zgoda ta jest nie tylko wymogiem etycznym, ale także prawnym. Ma on na celu:

• ochronę praw pacjenta,
• zapewnienie, że wszelkie interwencje medyczne są przeprowadzane w sposób zgodny z jego wolą.

W Polsce kwestie te regulowane są przez szereg przepisów prawnych, w tym przez:

• ustawę z dnia 5 grudnia 1996 roku o zawodach lekarza i lekarza dentysty,
• kodeks cywilny.

Aspekt prawny

Podstawowym aktem prawnym, który odnosi się do kwestii leczenia ortodontycznego bez zgody pacjenta, jest wspomniana ustawa o zawodach lekarza i lekarza dentysty. Zgodnie z art. 32 tej ustawy, lekarz może przeprowadzić badanie lub udzielić innych świadczeń zdrowotnych wyłącznie po uzyskaniu zgody pacjenta. Co więcej, jeśli pacjent jest osobą małoletnią, zgoda musi być udzielona przez jego przedstawiciela ustawowego. Są to najczęściej rodzice lub opiekunowie prawni. W przypadku osób ubezwłasnowolnionych całkowicie zgodę na leczenie wyraża opiekun prawny.

Brak zgody na leczenie ortodontyczne może prowadzić do poważnych konsekwencji prawnych zarówno dla lekarza, jak i placówki medycznej. Jeżeli zostanie przeprowadzone leczenie ortodontyczne bez zgody pacjenta lub jego przedstawiciela ustawowego, może być to uznane za naruszenie:

• prawa pacjenta do autonomii,
• integralności cielesnej.

W skrajnych przypadkach może to stanowić przestępstwo z art. 192 kodeksu karnego, który przewiduje karę pozbawienia wolności za wykonanie zabiegu leczniczego bez zgody pacjenta.

Obowiązki informacyjne

Warto zaznaczyć, że leczenie ortodontyczne często jest długotrwałym procesem. Wymaga od pacjenta nie tylko zgody na sam zabieg, ale także na cały plan leczenia. Może on obejmować kilka lat terapii. W związku z tym niezbędne jest przeprowadzenie z pacjentem lub jego opiekunem prawnym szczegółowej rozmowy na temat:

• celów leczenia,
• jego przebiegu,
• możliwych powikłań,
• oczekiwanych efektów.

Tylko po uzyskaniu pełnej informacji pacjent lub jego przedstawiciel może wyrazić świadomą zgodę na leczenie.

Leczenie małoletnich, niezdolność do wyrażenia zgody

Przy leczeniu osób małoletnich pojawia się dodatkowy aspekt, jakim jest zgoda rodziców lub opiekunów prawnych. Zgodnie z art. 98 § 1 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, to rodzice sprawują władzę rodzicielską, która obejmuje m.in. obowiązek dbania o zdrowie dziecka. W praktyce oznacza to, że oboje rodziców powinni wyrazić zgodę na leczenie ortodontyczne. Istnieją jednak pewne wyjątki pozwalające na leczenie ortodontyczne bez zgody pacjenta. Jeżeli jeden z rodziców nie wyraża zgody na leczenie, lekarz może zwrócić się do sądu rodzinnego o wydanie odpowiedniego rozstrzygnięcia. W takich sytuacjach sąd kieruje się przede wszystkim dobrem dziecka. Może to oznaczać zgodę na leczenie wbrew woli jednego z rodziców, jeśli jest to uzasadnione medycznie.

Szczególną uwagę należy zwrócić na sytuacje, w których pacjent jest niezdolny do wyrażenia zgody na leczenie. Dzieje się tak np. ze względu na wiek lub stan zdrowia psychicznego. W takich przypadkach konieczne jest uzyskanie zgody od opiekuna prawnego lub kuratora. W sytuacjach nagłych, gdzie istnieje bezpośrednie zagrożenie życia lub zdrowia pacjenta, lekarz może podjąć decyzję o rozpoczęciu leczenia ortodontycznego bez zgody. Musi to być jednak dokładnie udokumentowane i uzasadnione.

Leczenie ortodontyczne bez zgody pacjenta – podsumowanie

Leczenie ortodontyczne bez zgody pacjenta stanowi naruszenie podstawowych praw pacjenta i może prowadzić do poważnych konsekwencji prawnych. Dlatego tak istotne jest, aby zarówno:

• lekarze,
• jak i pacjenci,
• a także ich przedstawiciele ustawowi,

byli świadomi obowiązujących przepisów oraz konsekwencji prawnych wynikających z ich nieprzestrzegania. Przestrzeganie tych zasad jest niezbędne dla zapewnienia bezpiecznego i zgodnego z prawem przebiegu leczenia, a także dla budowania zaufania między pacjentem a lekarzem.

W sprawach z zakresu błędów stomatologicznych cenne może okazać się wsparcie profesjonalnego pełnomocnika, który będzie wiedział, jak skutecznie dochodzić Państwa praw. Bez względu na ścieżkę postępowania kluczowa jest współpraca z kompetentnym prawnikiem, który ma wieloletnie doświadczenie w tym zakresie.

Kancelaria Radcy Prawnego dr Tymoteusz Zych w ramach świadczonych usług udzieli pomocy w dochodzeniu Państwa praw związanych ze sprawą, w której nastąpił błąd medyczny. 

Zapraszamy do kontaktu pod numerem telefonu 726 003 505.