Nieskuteczność leczenia ortodontycznego
Czym jest nieskuteczność leczenia ortodontycznego?
Leczenie ortodontyczne ma na celu poprawę estetyki uśmiechu, korektę wad zgryzu oraz przywrócenie prawidłowej funkcji narządu żucia. Zdarza się jednak, że efekty terapii są niezadowalające lub całkowicie nieskuteczne. Nieskuteczność leczenia ortodontycznego może wynikać z błędów medycznych, nieprawidłowego planu leczenia, zaniedbań ze strony pacjenta lub braku właściwej komunikacji pomiędzy lekarzem a pacjentem.
Przyczyny nieskuteczności leczenia ortodontycznego
- Błędna diagnoza — niewłaściwa ocena wady zgryzu lub nieuwzględnienie innych czynników (np. Chorób przyzębia, bruksizmu) może prowadzić do nieefektywnej terapii;
 - Nieprawidłowy plan leczenia — źle dobrane aparaty ortodontyczne, zbyt krótki lub zbyt długi czas leczenia, brak retencji po zdjęciu aparatu;
 - Niewłaściwe wykonanie procedur — błędy techniczne podczas zakładania aparatu, nieprawidłowe siły działające na zęby, brak kontroli efektów;
 - Czynniki biologiczne — indywidualna reakcja organizmu, nieprzewidywalne ruchy zębów, nawroty wady zgryzu mimo prawidłowego leczenia.
 

Konsekwencje nieskutecznego leczenia ortodontycznego
- Uszkodzenie szkliwa i korzeni zębów;
 - Recesja dziąseł;
 - Zaburzenia stawu skroniowo-żuchwowego;
 - Ból i dyskomfort w jamie ustnej;
 - Pogorszenie estetyki twarzy i uśmiechu.
 
W konsekwencji pacjent może wymagać ponownego, kosztownego leczenia ortodontycznego lub protetycznego.
Odpowiedzialność prawna za nieskuteczne leczenie ortodontyczne
Z prawnego punktu widzenia nieskuteczność leczenia ortodontycznego może stanowić podstawę do dochodzenia roszczeń odszkodowawczych. Kluczowe jest jednak rozróżnienie między niezadowoleniem z efektów a rzeczywistym błędem medycznym.
Do zawodu stomatologa i ortodonty znajduje zastosowanie art. 4 ustawy o zawodzie lekarza i lekarza dentysty wskazujący, że lekarz ma obowiązek wykonywać zawód zgodnie ze wskazaniami aktualnej wiedzy medycznej, dostępnymi mu metodami i środkami zapobiegania, rozpoznawania i leczenia chorób, zgodnie z zasadami etyki zawodowej oraz z należytą starannością. Zawinione odejście od wspomnianego standardu może wiązać się z odpowiedzialnością świadczeniodawcy.
Obiektywne uchybienie tym wymaganiom częściowo odpowiada pojęciu błędu medycznego. Niedochowanie należytej staranności jest utożsamiane z niedbalstwem, czyli formą winy nieumyślnej, aczkowiek występuje wtedy, gdy uchybieniu towarzyszy niewłaściwe nastawienie subiektywne — nieuwaga, lekceważenie czy też nieuzasadniony pośpiech.
Wina nieumyślna zachodzi wtedy, gdy sprawca szkody przewiduje wprawdzie możliwość wystąpienia szkodliwego skutku, lecz bezpodstawnie przypuszcza, że go uniknie, albo też nie przewiduje możliwości nastąpienia skutku, choć powinien i może to przewidzieć. Jest to postać winy definiowana przez doktrynę jako niedbalstwo, równoznaczne z niezachowaniem należytej staranności. Do oceny, kiedy ma się do czynienia z winą w postaci niedbalstwa, decydujące znaczenie ma miernik w postaci staranności. Sąd Najwyższy przyjął, że jeżeli zachowanie lekarza przy wykonaniu zabiegu medycznego odbiega na niekorzyść od przyjętego abstrakcyjnego wzorca postępowania, przemawia to za jego winą w razie wyrządzenia szkody.

Kiedy można mówić o błędzie medycznym ortodonty?
Błąd medyczny występuje wtedy, gdy lekarz postępuje niezgodnie z aktualną wiedzą medyczną, standardami leczenia lub zasadami staranności zawodowej. W praktyce może być to np: nieprawidłowa diagnoza wady zgryzu, brak dokumentacji medycznej lub niepełna informacja dla pacjenta, zaniechanie kontroli leczenia, brak informowania o ryzyku i możliwych skutkach terapii.
Dochodzenie roszczeń pacjenta
Pacjent, który poniósł szkodę w wyniku błędu ortodontycznego, ma prawo do:
- Odszkodowania — za koszty ponownego leczenia i straty finansowe,
 - Zadośćuczynienia — za ból, stres i cierpienie psychiczne,
 - Renty — w przypadku trwałego uszczerbku na zdrowiu.
 
Roszczenia można kierować do lekarza, przychodni lub ubezpieczyciela. Warto skorzystać z pomocy prawnika specjalizującego się w prawie medycznym, który pomoże w analizie dokumentacji i reprezentacji pacjenta przed sądem.

Wyrok Sądu Rejonowego Gdańsk-Północ w Gdańsku z dnia 2 września 2016 r. (I C 1351/15)
Powódka doznała szkody wskutek nieprawidłowego leczenia ortodontycznego. Wniosła także o ustalenie odpowiedzialności pozwanego na przyszłość i przyznanie kosztów procesu. Uzasadniając żądanie, powódka wskazała, że w wyniku wadliwie przeprowadzonego leczenia przez pozwanego, nie tylko nie uzyskała zamierzonego efektu, ale stan jej stomatologicznego zdrowia pogorszył się. Wskazała, że leczeniu, jakie przechodziła u pozwanego, towarzyszyły cierpienia fizyczne i psychiczne.
Podejmując leczenie ortodontyczne, powódka dążyła do poprawy wyglądu. Chciała także doprowadzić do tego, by górne i dolne zęby nie nachodziły na siebie. Po kilku miesiącach od założenia aparatu przednie zęby powódki zaczęły się obniżać, zrobiły się nierówne. W tym czasie dolegliwości bólowe odczuwane przez powódkę utrzymywały się niemal przez cały czas. Z tego powodu powódka spożywała rozdrobniony pokarm, zażywała środki przeciwbólowe, bez nich nie mogła zasnąć i pracować.
W innym gabinecie stwierdzono, że leczenie powódki nie jest wykonywane standardowo. Zalecono powódce natychmiastowe zdjęcie aparatu. Powódka, z powodu utrzymującego się bólu, miała obniżony nastrój. Z uwagi na wygląd aparatu, ale także krwawiące dziąsła, unikała uśmiechów i rozmów. Ograniczyła kontakty towarzyskie. Podczas leczenia schudła kilka kilogramów.
W przebiegu leczenia powódki, prowadzonego przez pozwanego, występowały uchybienia, na wszystkich etapach procesu terapeutycznego. Uchybienia te miały bezpośredni wpływ na ostateczny wynik tego leczenia. Pozwany, prawidłowo określił rodzaj wady zgryzu powódki, nie uwzględnił jednak głównej przyczyny, dla której powódka zgłosiła się na leczenia, czyli poprawy estetyki jej zębów.
W wyniku nieprawidłowości w leczeniu powódka doznała uszczerbku na zdrowiu w wysokości 8%. Uszczerbek ten jest możliwy do usunięcia, ale wymaga podjęcia przez powódkę w przyszłości leczenia korygującego istniejącą obecnie wadę zgryzu. W przypadku odstąpienia powódki od leczenia korygującego i niepodjęcia żadnego leczenia tej wady zgryzu uszczerbek ma charakter trwały.
Sąd zasądził na rzecz powódki kwotę 23 363,20 zł tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę.
Podsumowanie
Nieskuteczność leczenia ortodontycznego to problem, który może wynikać zarówno z błędów lekarza, jak i czynników niezależnych. Jeśli jednak brak spodziewanych efektów jest wynikiem błędu medycznego, pacjent ma prawo do dochodzenia swoich roszczeń. Warto pamiętać, że świadome podejście do leczenia to najlepszy sposób na uniknięcie komplikacji medycznych i prawnych.
Kancelaria specjalizująca się w prawie medycznym może pomóc w ocenie, czy doszło do błędu stomatologicznego, przygotować niezbędne dowody i reprezentować pacjenta w postępowaniu przedsądowym lub sądowym.
        