Odszkodowanie za koszty leczenia to jedno z najczęstszych roszczeń wysuwanych przez poszkodowanych w wypadkach komunikacyjnych, wypadkach przy pracy, czy błędach medycznych.
Często stanowi pierwszy krok do realnej pomocy finansowej, umożliwiającej powrót do zdrowia.
Co to są koszty leczenia? Definicja prawna i praktyczna
Koszty leczenia obejmują wszystkie wydatki poniesione przez poszkodowanego na przywrócenie stanu zdrowia sprzed zdarzenia szkodzącego.
W praktyce są to zarówno bezpośrednie koszty hospitalizacji, jak i opłaty za wizyty lekarskie, zabiegi, rehabilitację, zakup leków, środków opatrunkowych, specjalistycznego sprzętu medycznego czy koszty dojazdów do placówek medycznych.
Podstawa prawna
Roszczenie o zwrot kosztów leczenia wynika z przepisów Kodeksu cywilnego, w szczególności art. 444 § 1 k.c., który stanowi:
„W razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia, naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty. Na żądanie poszkodowanego zobowiązany do naprawienia szkody powinien wyłożyć z góry sumę potrzebną na koszty leczenia, a jeżeli poszkodowany stał się inwalidą, także sumę potrzebną na koszty przygotowania do innego zawodu.”
Oznacza to, że sprawca szkody (lub jego ubezpieczyciel) jest zobowiązany do zwrotu poszkodowanemu wszelkich kosztów, które były celowe i uzasadnione okolicznościami danego przypadku.
Co wchodzi w zakres kosztów leczenia?
W praktyce koszty leczenia obejmują m.in.:
- koszty wizyt lekarskich,
- koszty zakupu leków i środków medycznych,
- koszty zabiegów, operacji i diagnostyki,
- koszty rehabilitacji i fizjoterapii,
- koszty transportu medycznego i dojazdów na leczenie,
- zakup sprzętu ortopedycznego, protez, wózków inwalidzkich, kul,
- koszty dostosowania mieszkania do nowych potrzeb osoby niepełnosprawnej,
- koszty opieki pielęgniarskiej lub opieki osób trzecich, jeżeli była konieczna dla procesu leczenia.
Warto podkreślić, że katalog kosztów leczenia nie jest zamknięty i zawsze zależy od indywidualnej sytuacji poszkodowanego.
Odszkodowanie za koszty leczenia – krok po kroku
Ustal podmiot odpowiedzialny
W pierwszej kolejności należy zidentyfikować sprawcę szkody i podmiot odpowiedzialny finansowo. Najczęściej będzie to ubezpieczyciel OC sprawcy wypadku lub zakład pracy (w przypadku wypadków przy pracy).
Udokumentuj koszty
Każdy poniesiony wydatek należy rzetelnie udokumentować.
Zachowaj rachunki, faktury, potwierdzenia przelewów, bilety za przejazdy, zaświadczenia lekarskie potwierdzające konieczność zakupu leków czy wykonania określonych zabiegów.
Im lepsza dokumentacja, tym większa szansa na uzyskanie pełnego zwrotu kosztów.
Zgłoś szkodę
Poszkodowany powinien zgłosić szkodę do właściwego ubezpieczyciela i przedstawić dokumentację potwierdzającą poniesione wydatki.
W przypadku odmowy uznania całości lub części roszczenia, możliwe jest skierowanie sprawy na drogę sądową.
Wykaz związku przyczynowego
Kluczowe znaczenie ma wykazanie, że wszystkie przedstawione wydatki są rzeczywiście związane z doznanym uszkodzeniem ciała lub rozstrojem zdrowia.
Oznacza to, że muszą one pozostawać w adekwatnym związku przyczynowym z wypadkiem lub zdarzeniem będącym podstawą odpowiedzialności.
Czy można dochodzić zwrotu kosztów leczenia prywatnego?
Tak. Poszkodowany nie jest zobowiązany do korzystania wyłącznie z publicznej ochrony zdrowia (NFZ), zwłaszcza jeśli szybkie i skuteczne leczenie było możliwe tylko w sektorze prywatnym. Najważniejsze jest, aby poniesione koszty były celowe i uzasadnione.
Orzecznictwo
Wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 16 lutego 2022 r., sygn. akt I ACa 185/21
Poszkodowany, który doznał uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia, może domagać się na podstawie art. 444 § 1 k.c. odszkodowania z tytułu kosztów opieki sprawowanej nad nim nieodpłatnie przez osoby bliskie. Oczywiste jest więc, że w przypadku takiej opieki nie można spodziewać się, a tym bardziej wymagać, aby osoby bliskie wystawiały poszkodowanemu rachunki lub pokwitowania za sprawowaną nad nim opiekę.
Wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 30 listopada 2021 r., sygn. akt I ACa 954/20
Okoliczność, że powód nie jest w stanie kosztów opieki udokumentować, gdyż korzystał z pomocy rodziców nie stoi na przeszkodzie ustaleniu sumy tych kosztów, jednakże winny one zostać ustalone przy zastosowaniu tych samych zasad, jak miałoby to miejsce w przypadku, gdyby zostały one udokumentowane stosownymi rachunkami wykazującymi ich wysokość w dacie ich poniesienia, w której to dacie świadczenie winno być spełnione.
Najczęstsze problemy praktyczne
- Brak lub niepełna dokumentacja – brak rachunków czy faktur może być przeszkodą w dochodzeniu zwrotu kosztów.
- Spór o celowość wydatków – ubezpieczyciel może kwestionować wysokość lub zasadność wydatków, zwłaszcza jeśli są one znacznie wyższe niż standardowo przy danej dolegliwości.
- Koszty leczenia alternatywnego – czasami problematyczne bywa dochodzenie zwrotu za niestandardowe terapie, zabiegi medycyny niekonwencjonalnej czy produkty lecznicze nieposiadające rejestracji w Polsce.
Odszkodowanie za koszty leczenia a inne roszczenia
Warto podkreślić, że zwrot kosztów leczenia to tylko jeden z elementów odszkodowania przysługującego poszkodowanemu. Można także dochodzić:
- zadośćuczynienia za doznaną krzywdę (ból, cierpienie, trauma po wypadku),
- odszkodowania za utracone zarobki,
- renty, jeśli skutki wypadku są długotrwałe.
FAQ – najczęściej zadawane pytania
Czy muszę leczyć się tylko w publicznej ochronie zdrowia, żeby uzyskać odszkodowanie?
Nie. Jeżeli leczenie prywatne było uzasadnione, bo publiczne byłoby nieskuteczne lub niedostępne w odpowiednim terminie, możesz żądać zwrotu kosztów.
Jak długo można ubiegać się o zwrot kosztów leczenia?
Roszczenia o odszkodowanie przedawniają się co do zasady po 3 latach od dnia, w którym poszkodowany dowiedział się o szkodzie i osobie zobowiązanej do jej naprawienia. W przypadku szkody będącej skutkiem przestępstwa – termin ten wynosi 20 lat.
Czy można uzyskać zwrot kosztów leczenia poniesionych za granicą?
Tak, pod warunkiem że leczenie było konieczne i celowe oraz istniał związek z doznaną szkodą.
Czy mogę uzyskać odszkodowanie na przyszłe leczenie?
Tak, jeśli są podstawy do przewidywania, że będziesz wymagać dalszych zabiegów lub rehabilitacji.
Co zrobić, jeśli ubezpieczyciel odmawia wypłaty?
Możesz złożyć odwołanie, a następnie skierować sprawę na drogę sądową. Warto skorzystać z pomocy prawnika specjalizującego się w sprawach odszkodowawczych.
Podsumowanie
Odszkodowanie za koszty leczenia to nie tylko możliwość uzyskania realnego wsparcia finansowego, ale przede wszystkim gwarancja powrotu do sprawności i zdrowia.
Kluczowe jest prawidłowe udokumentowanie wszystkich poniesionych wydatków oraz wykazanie ich związku z doznaną szkodą.
Pamiętaj, że zakres kosztów leczenia jest szeroki i nie zamyka się wyłącznie na hospitalizacji czy lekach – obejmuje także rehabilitację, sprzęt ortopedyczny, dostosowanie mieszkania oraz koszty opieki.
Kancelaria Radcy Prawnego dr Tymoteusz Zych w ramach świadczonych usług pomoże w dochodzeniu Państwa praw na każdym etapie postępowania.
Zapraszamy do kontaktu pod numerem telefonu +48 726 003 505.
