Wprowadzenie
Leczenie kanałowe (endodontyczne) jest procedurą stomatologiczną mającą na celu usunięcie zainfekowanej lub martwej miazgi z wnętrza zęba, dokładne oczyszczenie kanałów korzeniowych oraz ich szczelne wypełnienie.
Celem tego zabiegu jest eliminacja bólu, zwalczenie infekcji oraz zachowanie naturalnego zęba.
Mimo zaawansowanych technologii i wysokich standardów leczenia czasami dochodzi do powikłań, takich jak złamanie narzędzia i pozostawienie jego fragmentu w kanale korzeniowym.
Takie sytuacje mogą prowadzić do komplikacji zdrowotnych oraz rodzić konsekwencje prawne dla lekarza dentysty.

Przyczyny złamania narzędzi
Narzędzia używane podczas leczenia kanałowego są niezwykle cienkie i delikatne, co czyni je podatnymi na złamania.
Do najczęstszych przyczyn złamania narzędzi należą:
Skomplikowana anatomia kanałów korzeniowych
Zakrzywione, wąskie lub niedrożne kanały zwiększają ryzyko zaklinowania się narzędzia i jego złamania.
Zmęczenie materiału
Wielokrotne użycie narzędzi może prowadzić do ich osłabienia i w konsekwencji złamania.
Niewłaściwa technika pracy
Zbyt duża siła używana podczas opracowywania kanałów, nieodpowiedni kąt wprowadzenia narzędzia czy brak odpowiedniego smarowania mogą przyczynić się do złamania instrumentu.

Skutki pozostawienia fragmentów narzędzi po leczeniu kanałowym
Pozostawienie fragmentu narzędzia w kanale korzeniowym może prowadzić do różnych powikłań, w tym:
Przewlekłego stanu zapalnego
Obecność ciała obcego może utrudniać pełne oczyszczenie kanału, sprzyjając namnażaniu się bakterii i prowadząc do utrzymującego się stanu zapalnego.
Nawracających dolegliwości bólowych
Pacjent może doświadczać bólu, obrzęku czy dyskomfortu w okolicy leczonego zęba.
Konieczności powtórnego leczenia kanałowego
W niektórych przypadkach konieczne jest ponowne przeprowadzenie leczenia endodontycznego lub nawet ekstrakcja zęba.

Standardy postępowania w przypadku złamania narzędzia
W sytuacji złamania narzędzia podczas leczenia kanałowego, lekarz dentysta powinien:
Poinformować pacjenta
Obowiązkiem lekarza jest niezwłoczne poinformowanie pacjenta o zaistniałej sytuacji, potencjalnych konsekwencjach oraz planowanym dalszym postępowaniu.
Podjąć próbę usunięcia fragmentu narzędzia
Jeśli jest to technicznie możliwe i bezpieczne, lekarz powinien podjąć próbę usunięcia pozostawionego fragmentu za pomocą specjalistycznych narzędzi i technik, takich jak ultradźwięki czy mikroskop operacyjny.
Monitorować stan pacjenta
W przypadku pozostawienia fragmentu narzędzia, konieczne jest regularne monitorowanie stanu zęba i otaczających tkanek, aby w porę wykryć ewentualne powikłania.

Aspekty prawne i orzecznictwo
Pozostawienie fragmentu narzędzia w kanale korzeniowym może rodzić odpowiedzialność prawną lekarza dentysty, zwłaszcza gdy:
- Pacjent nie został poinformowany o zaistniałym incydencie.
- Lekarz nie podjął próby usunięcia fragmentu lub nie zastosował odpowiednich procedur.
- Doszło do powikłań zdrowotnych wynikających z pozostawienia ciała obcego.
Wyrok Sądu Okręgowego w Poznaniu z dnia 12 września 2018 r., sygn. akt XIV C 400/17
W tym postępowaniu uznano, że lekarz dentysta, nie informując pacjentki o możliwości powikłań, naruszył jej prawa. Sąd zobowiązał pozwaną do zapłaty zadośćuczynienia w kwocie 3.500 złotych. Nakazał również przeproszenie pacjentki.
Orzeczenie Okręgowego Sądu Lekarskiego w Gdańsku z dnia 5 maja 2016 r., sygn. akt OSL-5/Wu/2016
Lekarz dentysta został uznany za winnego braku staranności poprzez pozostawienie w kanale zęba złamanego narzędzia, niepoinformowanie o tym pacjentki oraz niewykonanie zdjęcia RTG po zakończonym leczeniu endodontycznym. Lekarz we wskazanym postępowaniu został ukarany karą upomnienia.
Podsumowanie
Złamanie narzędzia podczas leczenia kanałowego jest powikłaniem, które może wystąpić mimo zachowania najwyższej staranności. Kluczowe jest jednak odpowiednie postępowanie w takiej sytuacji: poinformowanie pacjenta, podjęcie próby usunięcia fragmentu oraz monitorowanie stanu zdrowia pacjenta. Niedopełnienie tych obowiązków może powodować odpowiedzialność lekarza dentysty – zarówno cywilną, karną, ale też zawodową.
Kancelaria Radcy Prawnego dr Tymoteusz Zych w ramach świadczonych usług pomoże w dochodzeniu Państwa praw w związku z błędami medycznymi na każdym etapie postępowania
Zapraszamy do kontaktu pod numerem telefonu +48 726 003 505.