Przedłużające się leczenie ortodontyczne jest kwestią, która może rodzić poważne konsekwencje prawne zarówno dla pacjentów, jak i dla lekarzy dentystów.
W polskim systemie prawnym istnieją przepisy regulujące prawa pacjenta oraz obowiązki lekarza w kontekście świadczenia usług medycznych, w tym leczenia ortodontycznego.
Prawa pacjenta a leczenie ortodontyczne
Zgodnie z art. 8 ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta, pacjent ma prawo do świadczeń zdrowotnych udzielanych z należytą starannością. Oznacza to, że lekarz dentysta jest zobowiązany do prowadzenia leczenia zgodnie z aktualną wiedzą medyczną oraz z zachowaniem najwyższych standardów zawodowych. Należyta staranność obejmuje m.in. przeprowadzenie pełnej diagnostyki, opracowanie indywidualnego planu leczenia oraz regularne monitorowanie postępów terapii.
W kontekście leczenia ortodontycznego brak należytej staranności może przejawiać się w:
- nieprawidłowej kwalifikacji pacjenta do leczenia;
- nieprawidłowej kwalifikacji pacjenta do leczenia;
- niewystarczającej diagnostyce (np. pominięcie badań radiologicznych),
- braku indywidualnego planu leczenia.
Takie zaniedbania mogą prowadzić do przedłużenia czasu terapii, a w konsekwencji do naruszenia praw pacjenta.
Obowiązki lekarza dentysty w leczeniu ortodontycznym
Lekarz dentysta, zgodnie z art. 4 ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty, jest zobowiązany do wykonywania zawodu zgodnie ze wskazaniami aktualnej wiedzy medycznej, dostępnymi metodami i środkami zapobiegania, rozpoznawania i leczenia chorób, zgodnie z zasadami etyki zawodowej oraz z należytą starannością.
W praktyce ortodontycznej oznacza to konieczność:
- przeprowadzenia kompleksowej diagnostyki, w tym wykonania niezbędnych badań radiologicznych;
- opracowania szczegółowego, indywidualnego planu leczenia, uwzględniającego specyfikę pacjenta;
- regularnego monitorowania postępów leczenia i wprowadzania ewentualnych korekt w terapii;
- informowania pacjenta o przebiegu leczenia, przewidywanym czasie trwania terapii oraz możliwych powikłaniach.
Niedopełnienie powyższych obowiązków może skutkować nie tylko przedłużeniem leczenia, ale również powstaniem szkody u pacjenta, co może rodzić odpowiedzialność prawną lekarza.
Orzecznictwo
Wyrok Sądu Okręgowego w Poznaniu z dnia 8 listopada 2022 r., sygn. IV Ka 480/22
Orzeczenie to dotyczyło odpowiedzialności karnej lekarki dentystki. Lekarka ta przez ponad sześć lat prowadziła leczenie ortodontyczne pacjentki, mimo braku specjalizacji z ortodoncji.
W toku leczenia dentystka:
- nie postawiła właściwej diagnozy – pomylono wadę szkieletowo-zębowej ze zwykłą wadą zgryzu,
- nie wykonała żadnego zdjęcia RTG,
- nie skierowała pacjentki do specjalisty ani nie zaprzestano leczenia mimo braku postępów.
W wyniku nieprawidłowego leczenia doszło do poważnych skutków zdrowotnych, w tym zaniku korzeni zębów przednich.
Sąd Rejonowy w pierwszej instancji skazał oskarżoną za przestępstwo z art. 157 § 1 Kodeksu karnego (uszczerbek na zdrowiu).
Orzekł:
- karę roku pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na pięć lat,
- zakaz wykonywania zawodu lekarza dentysty na ten sam okres,
- zadośćuczynienie w wysokości 40 000 zł.
Sąd Okręgowy utrzymał orzeczony zakaz wykonywania zawodu, uznając, że oskarżona nadużyła zaufania publicznego i nie dawała rękojmi prawidłowego leczenia. Wskazał przy tym, że nie istnieje odrębny zawód ortodonty – zakaz obejmuje cały zawód lekarza dentysty.
Sytuacja finansowa sprawczyni nie miała wpływu na wysokość zadośćuczynienia. Sąd przypomniał, że zgodnie z orzecznictwem i doktryną, środek kompensacyjny nie podlega miarkowaniu ze względu na majątek sprawcy.
Podwyższono natomiast zadośćuczynienie do 80 000 zł, uznając, że pierwotnie orzeczona kwota była rażąco niewspółmierna do rozmiaru krzywdy.
W zakresie odszkodowania za leczenie naprawcze Sąd Okręgowy nie uwzględnił apelacji, wskazując, że mimo iż poniesione koszty miały związek z przestępstwem, strona nie wykazała precyzyjnie żądanej kwoty ani jej podstawy, co uniemożliwiło zasądzenie jej w procesie karnym – roszczenia te mogą być dochodzone na drodze cywilnej.
Kancelaria Radcy Prawnego dr Tymoteusz Zych w ramach świadczonych usług pomoże w dochodzeniu Państwa praw w związku z błędami medycznymi na każdym etapie postępowania
Zapraszamy do kontaktu pod numerem telefonu +48 726 003 505.