Wprowadzenie: głośna sprawa, ważne wnioski
Rekordowe odszkodowanie za błąd medyczny po operacji kolana przyciągnęło uwagę pacjentów i mediów. Pacjent zgłosił się na planowy zabieg kolana, jednak po serii powikłań i kolejnych operacji doszło do amputacji kończyny.
Rzecznik Praw Pacjenta (RPP) przyznał maksymalne świadczenie z Funduszu Kompensacyjnego Zdarzeń Medycznych (FKZM).
Czym jest Fundusz Kompensacyjny Zdarzeń Medycznych (FKZM)?
FKZM to mechanizm szybkiego wsparcia finansowego dla osób poszkodowanych zdarzeniem medycznym.
Nie trzeba wykazywać winy personelu – wystarczy uprawdopodobnić, że doszło do uszkodzenia ciała, rozstroju zdrowia lub zakażenia w związku z udzielaniem świadczeń w szpitalu, a szkoda nie powstałaby przy postępowaniu zgodnym z aktualną wiedzą medyczną.
W praktyce oznacza to prostszy dowód i krótszy czas oczekiwania na wypłatę niż w procesie cywilnym, choć świadczenia z Funduszu mają ustawowe limity.
Limity świadczeń i ich waloryzacja
W 2025 r. maksymalna kwota dla poszkodowanego pacjenta wynosiła 222 800 zł, a następnie została podniesiona (waloryzacja) do 230 821 zł.
W razie śmierci pacjenta osobie bliskiej przysługuje świadczenie do 115 411 zł. Opłata ryczałtowa za złożenie wniosku jest niewielka na tle potencjalnej wypłaty i obecnie wynosi 348 zł.
Studium przypadku: planowa operacja, ciężkie powikłania, amputacja
Historia pacjenta, który po planowej operacji kolana wyszedł ze szpitala bez nogi, unaocznia wagę szybkiej reakcji na powikłania, właściwej antyseptyki, diagnostyki i dokumentacji.
W tej sprawie RPP przyznał maksymalne świadczenie z FKZM.
Mimo że kwota – także po waloryzacji – nie zwróci w pełni utraconego zdrowia, może stanowić natychmiastową pomoc finansową na protezę, rehabilitację i reorganizację życia.
To również sygnał dla podmiotów leczniczych, że jakość procesu terapeutycznego i dokumentacja medyczna mają bezpośrednie przełożenie na ryzyko finansowe.
FKZM czy pozew cywilny? Dwie ścieżki dochodzenia roszczeń
Ścieżki te nie są tożsame i różnią się zarówno ciężarem dowodu, jak i potencjalną wysokością świadczeń:
FKZM – szybkie postępowanie, uproszczone wymagania dowodowe, niska opłata, ale ustawowe limity kwot.
Pozew cywilny – możliwość pełnej kompensacji szkody (odszkodowanie, renta, zadośćuczynienie, odsetki). Jednakże wynika konieczność udowodnienia winy i związku przyczynowego, co zazwyczaj wymaga opinii biegłych i dłuższego procesu.
Należy jednak uważnie czytać pouczenia RPP, bo akceptacja świadczenia z Funduszu może ograniczyć dalsze roszczenia.
Podstawy prawne dla roszczeń pacjenta
W tle funkcjonują dwie osie prawne:
- Ustawa o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta – reguluje definicję „zdarzenia medycznego”, tryb i zasady przyznawania świadczeń z FKZM, a także kompetencje RPP.
- Kodeks cywilny – w procesie sądowym podstawą roszczeń są m.in. art. 444 k.c. (odszkodowanie i renta) oraz art. 445 k.c. (zadośćuczynienie), a odpowiedzialność podmiotu leczniczego bywa oceniana także przez pryzmat art. 430 k.c. (odpowiedzialność za podwładnego).
Jak przygotować skuteczny wniosek do FKZM – krok po kroku
Skuteczność postępowania funduszowego zależy w dużej mierze od jakości materiału dowodowego i jasnego opisu skutków zdrowotnych:
- Zbierz pełną dokumentację – karty informacyjne z leczenia szpitalnego, opisy zabiegów, wyniki badań, konsultacje;
- Opisz przebieg leczenia i powikłania – kiedy pojawiły się dolegliwości, jak na nie reagowano, czy wdrożono zgodne z wiedzą medyczną działania;
- Wskaż skutki – pogorszenie jakości życia, uszczerbek na zdrowiu;
- Uiszczaj opłatę i odpowiadaj na wezwania – RPP może prosić o uzupełnienia, a po decyzji akceptacja świadczenia przyspiesza wypłatę;
- Przemyśl strategię – zanim zaakceptujesz świadczenie, oceń, czy limit z FKZM adekwatnie rekompensuje Twoje szkody.
Najczęstsze błędy pacjentów i jak ich uniknąć
Niewystarczająca dokumentacja (brak ciągłości lub kluczowych kart), ogólnikowe opisy przebiegu leczenia, pominięcie związku przyczynowego, zbyt późne działania czy niedoszacowanie kosztów opieki i rehabilitacji – to typowe słabości wniosków.
Warto też zadbać o rzetelny opis wpływu zdarzenia na życie zawodowe i rodzinne, bo to często przesądza o wysokości świadczenia.
Wnioski dla pacjentów i podmiotów leczniczych
To realna, szybka pomoc w najtrudniejszych sytuacjach dla pacjentów – jak amputacja po operacji kolana czy ciężkie zakażenie szpitalne – choć w granicach ustawowych limitów.
Dla szpitali sprawa stanowi przypomnienie, że standardy antyseptyki, monitorowanie pacjentów po zabiegach, terminowa diagnostyka powikłań i rzetelna dokumentacja ograniczają ryzyko zdarzeń medycznych oraz odpowiedzialności finansowej.
FAQ – najczęstsze pytania pacjentów
Czy świadczenie z FKZM zamyka drogę do pozwu?
Co do zasady akceptacja świadczenia może ograniczyć dalsze roszczenia związane z tym samym zdarzeniem, dlatego decyzję warto poprzedzić analizą prawną.
Ile trwa postępowanie w FKZM?
Zwykle krócej niż proces cywilny – to główna zaleta tej ścieżki. Czas zależy od kompletności dokumentacji i konieczności uzupełnień.
Czy FKZM dotyczy tylko błędów operacyjnych?
Nie. Obejmuje również zakażenia szpitalne, błędy diagnostyczne, organizacyjne czy zdarzenia okołoporodowe. Jednakże muszą one spełnić ustawową definicję zdarzenia medycznego.
Podsumowanie
FKZM to szybka droga do uzyskania świadczenia medycznego za błąd medyczny – bez udowadniania winy, ale z limitami kwot.
Sprawa amputacji po operacji kolana pokazała, że można uzyskać wysokie świadczenie, które pomoże w rehabilitacji, protezie i dostosowaniu życia.
Kluczowe są: kompletna dokumentacja medyczna, jasny opis przebiegu leczenia i szybkie działanie.
Kancelaria Radcy Prawnego dr Tymoteusz Zych w ramach świadczonych usług pomoże w dochodzeniu Państwa praw na każdym etapie postępowania.
Zapraszamy do kontaktu pod numerem telefonu +48 726 003 505.
