Zakażenia bakterią proteus mirabilis

Proteus mirabilis to bakteria należąca do rodziny Enterobacteriaceae. Jest powszechnie spotykana w środowisku naturalnym, w tym w:

• glebie,
• wodzie,
• odpadach komunalnych.

Objawy zakażenia bakterią proteus mirabilis

Jest także częstym komensalem ludzkiego przewodu pokarmowego. Może stać się jednak patogenem oportunistycznym. Powoduje wtedy różnorodne zakażenia. Występują one zwłaszcza u osób z obniżoną odpornością. Najbardziej znane zakażenia wywołane przez tę bakterię to infekcje układu moczowego (ZUM). Są one szczególnie niebezpieczne dla:

• pacjentów z cewnikami moczowymi,
• osób z zaburzeniami układu moczowego.

Bakteria ta wyróżnia się zdolnością do wytwarzania ureazy, enzymu rozkładającego mocznik na amoniak i dwutlenek węgla. Produkcja amoniaku powoduje alkalizację moczu, co sprzyja tworzeniu kamieni moczowych i ułatwia kolonizację bakterii w drogach moczowych. W wyniku tego procesu powstają również struwity, czyli kamienie fosforanowo-amonowo-magnezowe, które mogą prowadzić do poważnych powikłań zdrowotnych.

Uregulowania ustawowe

W kontekście prawnym, zakażenia wywołane przez tę bakterię są istotnym problemem, zwłaszcza w placówkach medycznych. Ustawa o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi z dnia 5 grudnia 2008 r. reguluje kwestie związane z zakażeniami szpitalnymi w Polsce. Ustawa ta nakłada obowiązki na podmioty lecznicze. Dotyczą one między innymi:

• monitorowania i raportowania przypadków zakażeń,
• prowadzenia działań zapobiegawczych, takich jak stosowanie odpowiednich procedur:
  • higienicznych,
  • dezynfekcyjnych.

Leczenie zakażeń

Zakażenia wywołane przez omawianą bakterię mogą być trudne do leczenia ze względu na ich naturalną oporność na wiele antybiotyków. Szczepy tej bakterii często wykazują oporność na:1

• ampicylinę,
• cefalosporyny pierwszej generacji,
• tetracykliny,

co wynika z produkcji beta-laktamaz, enzymów rozkładających antybiotyki beta-laktamowe. Dlatego w terapii omawianych zakażeń kluczowe jest stosowanie antybiotyków o szerszym spektrum działania, takich jak:

• piperacylina z tazobaktamem,
• karbapenemy,
• aminoglikozydy.

Stosowanie antybiotyków

W Polsce stosowanie antybiotyków i monitorowanie oporności na nie regulowane są przez Narodowy Program Ochrony Antybiotyków. Jest on realizowany zgodnie z rekomendacjami Europejskiego Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób (ECDC) oraz Światowej Organizacji Zdrowia (WHO). Program ten obejmuje:

• działania edukacyjne,
• monitorowanie stosowania antybiotyków,
• badania nad opornością drobnoustrojów.

Kluczowym elementem w walce z opornością na antybiotyki jest również prowadzenie badań mikrobiologicznych przed rozpoczęciem terapii. Pozwala to na dobór odpowiedniego leku na podstawie wyników antybiogramu.

Profilaktyka

Ważnym aspektem związanym z zakażeniami wywołanymi przez proteus mirabilis jest profilaktyka. W szpitalach i placówkach medycznych konieczne jest:

• przestrzeganie ścisłych procedur aseptycznych,
• regularne mycie rąk,
• dezynfekcja powierzchni,
• odpowiednie postępowanie z cewnikami moczowymi.

Stosowanie cewników powinno ograniczać się do sytuacji absolutnie koniecznych. Jest to zgodne z wytycznymi Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego — Państwowego Zakładu Higieny (NIZP-PZH). Ponadto ich zakładanie i usuwanie powinno odbywać się w warunkach sterylnych.

Orzecznictwo

W sprawie przeciwko Szpitalowi oraz ubezpieczycielowi powód domagał się zadośćuczynienia za krzywdę. Została doznana w wyniku zakażenia omawianą bakterią podczas leczenia w szpitalu. Powód zarzucił, że nie został odpowiednio poinformowany o wynikach badań oraz dalszym sposobie leczenia.

Sąd Rejonowy w Łodzi zasądził na rzecz powoda kwotę 3500 zł z ustawowymi odsetkami od obu pozwanych (szpitala i ubezpieczyciela). Sąd uznał, że pracownicy szpitala nie dopełnili obowiązku informacyjnego względem pacjenta. Stanowiło to naruszenie jego praw.

Pozwany ubezpieczyciel zaskarżył wyrok, zarzucając naruszenie prawa materialnego, w szczególności:

• przepisów dotyczących praw pacjenta,
• zasad zasądzania odsetek,
• a także prawa procesowego, w tym:
  • zasad swobodnej oceny dowodów,
  • obciążenia kosztami procesu.

Sąd Okręgowy oddalił apelację, uznając, że stan faktyczny został prawidłowo ustalony przez Sąd Rejonowy. Ponadto zastosowane przepisy prawa materialnego zostały poprawnie zastosowane, w szczególności przepisy dotyczące praw pacjenta i zadośćuczynienia. Zarzuty naruszenia prawa procesowego nie miały wpływu na wynik sprawy, gdyż ocena dowodów była logiczna i zgodna z doświadczeniem życiowym.

Sąd Okręgowy uznał, że pracownicy szpitala naruszyli prawa pacjenta:

• nie informując go o wynikach badań,
• nie przekazując informacji o dalszym leczeniu.

Naruszenie to miało charakter zawiniony, co zgodnie z ustawą o prawach pacjenta uzasadniało przyznanie zadośćuczynienia. Sąd Rejonowy prawidłowo ustalił datę przyznania odsetek oraz zastosował przepis art. 102 KPC, mając na uwadze specyfikę sprawy i sytuację materialną powoda.

W analizowanej sprawie sąd uznał, że powód doznał krzywdy w wyniku:

• zakażenia omawianą bakterią,
• braku odpowiedniej informacji ze strony szpitala.

Przyznane zadośćuczynienie miało na celu rekompensatę za doznaną krzywdę. Wyrok Sądu Rejonowego został utrzymany w mocy przez Sąd Okręgowy, który uznał apelację pozwanego za bezzasadną.

Podsumowanie

Podsumowując, proteus mirabilis jest istotnym patogenem odpowiedzialnym za zakażenia układu moczowego. Dzieje się tak szczególnie w warunkach szpitalnych. W związku z:

• jego opornością na wiele antybiotyków,
• zdolnością do tworzenia kamieni moczowych

konieczne jest przestrzeganie odpowiednich procedur medycznych i prawnych. Mają one na celu zapobieganie i kontrolę zakażeń. Efektywne zarządzanie antybiotykami oraz profilaktyka zakażeń to kluczowe elementy w walce z rozprzestrzenianiem się tego patogenu.

Niezależnie od ścieżki postępowania, by uzyskać odszkodowanie za błąd medyczny, kluczowa jest współpraca z kompetentnym prawnikiem.

Kancelaria radcy prawnego dr Tymoteusz Zych w ramach świadczonych usług pomoże w dochodzeniu Państwa praw w związku z błędami medycznymi.

Zapraszamy do kontaktu pod numerem telefonu 726 003 505.