Zapalenie zatok jako powikłanie leczenia kanałowego

Zapalenie zatok, zwłaszcza zatok przynosowych, jest jednym z potencjalnych powikłań leczenia kanałowego (endodontycznego) zębów. Choć leczenie to jest powszechnie stosowaną metodą mającą na celu uratowanie zęba dotkniętego próchnicą lub infekcją miazgi, w niektórych przypadkach może prowadzić do komplikacji, w tym zapalenia zatok. Mechanizmy, które prowadzą do takiego powikłania, związane są głównie z anatomią jamy ustnej i zatok, zwłaszcza w kontekście zębów trzonowych i przedtrzonowych szczęki, które znajdują się w bliskim sąsiedztwie zatok szczękowych. Warto również rozważyć aspekty prawne, które mogą mieć znaczenie w przypadku, gdy pacjent doświadczy takiego powikłania po leczeniu stomatologicznym.

Co prowadzi do zapalenia zatok?

Zatoki szczękowe (sinus maxillaris) to parzyste przestrzenie powietrzne znajdujące się w kościach szczęki, które są położone bezpośrednio nad górnymi zębami. Z tego względu, infekcja lub powikłania wynikające z leczenia kanałowego zębów w tej okolicy mogą prowadzić do zapalenia błony śluzowej zatok, zwanego zapaleniem zatok szczękowych (sinusitis maxillaris). W leczeniu kanałowym stomatolog usuwa zainfekowaną miazgę zęba, dezynfekuje kanały korzeniowe, a następnie wypełnia je odpowiednim materiałem uszczelniającym. W przypadkach, gdy procedura nie przebiega prawidłowo, materiał wypełniający lub bakterie mogą przedostać się do zatok, co może prowadzić do stanu zapalnego.

Przyczyny zapalenia zatok

Jednym z głównych czynników ryzyka zapalenia zatok po leczeniu kanałowym jest perforacja dna zatoki, która może nastąpić, gdy stomatolog, przeprowadzając leczenie kanałowe, nieświadomie przebija cienką kość oddzielającą ząb od zatoki. Taka perforacja może stanowić bezpośrednią drogę dla bakterii. Może to prowadzić do infekcji. Nawet jeśli perforacja nie nastąpi, proces zapalny w okolicy wierzchołka korzenia zęba może rozprzestrzenić się na zatoki szczękowe, zwłaszcza gdy:

• stan zapalny jest przewlekły,
• nie uda się całkowicie wyeliminować infekcji podczas leczenia kanałowego.

Objawy zapalenia zatok

Symptomy zapalenia zatok, które mogą wystąpić po leczeniu kanałowym, obejmują:

• bóle głowy,
• uczucie ucisku w okolicy zatok,
• ból podczas żucia,
• wydzielinę z nosa o ropnym charakterze,
• a także gorączkę.

W niektórych przypadkach zapalenie zatok może przebiegać bezobjawowo przez długi czas. Wtedy jego obecność zostaje wykryta dopiero przy okazji badania radiologicznego.

Odpowiedzialność stomatologa za nieprawidłowe leczenie zębów

Kwestie związane z odpowiedzialnością stomatologa za powikłania, takie jak zapalenie zatok, są regulowane przez przepisy prawa. W Polsce podstawowe ramy prawne dotyczące odpowiedzialności lekarzy, w tym stomatologów, znajdują się w kodeksie cywilnym, zwłaszcza w art. 415, który dotyczy odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną z winy. Oznacza to, że pacjent, który doznał szkody w wyniku nieprawidłowo przeprowadzonego leczenia kanałowego, może dochodzić swoich praw w sądzie. Dzieje się tak, jeżeli zostanie udowodnione, że stomatolog popełnił błąd, np. poprzez:

• niedokładne przeprowadzenie zabiegu,
• niedostateczną diagnostykę,
• niewłaściwe postępowanie po zabiegu.

Błąd w sztuce medycznej

W przypadku, gdy zapalenie zatok powstało w wyniku perforacji dna zatoki lub przeniesienia materiału wypełniającego do zatoki, można mówić o tzw. błędzie w sztuce medycznej. Pacjent, który doświadczył takiego powikłania, ma prawo zgłosić reklamację lub roszczenie odszkodowawcze, a sprawa może trafić do odpowiedniego sądu cywilnego. Warto również zauważyć, że lekarz stomatolog ma obowiązek informować pacjenta o ryzykach związanych z leczeniem. Zaniechanie tego obowiązku może również stanowić podstawę do roszczeń.

Zadośćuczynienie za krzywdy

W niektórych przypadkach, szczególnie gdy pacjent doznaje poważnych powikłań zdrowotnych, np. przewlekłego zapalenia zatok wymagającego interwencji chirurgicznej, sprawa może być również rozpatrywana na gruncie art. 445 kodeksu cywilnego, który przewiduje możliwość dochodzenia zadośćuczynienia za doznane krzywdy. Wysokość odszkodowania zależy wówczas od skali cierpienia pacjenta, stopnia zaniedbania ze strony lekarza oraz ewentualnych długotrwałych skutków zdrowotnych powikłań.

Orzecznictwo

Wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 18 marca 2009 r. (sygn. I ACa 78/09)

Wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie dotyczył sprawy o odszkodowanie i zadośćuczynienie związanej z błędami w leczeniu stomatologicznym powódki Anny B.-W. Powódka zarzuciła pozwanym lekarzom zaniedbania, które doprowadziły do powikłań zdrowotnych, w tym zapalenia zatok i ekstrakcji zęba. Sąd pierwszej instancji uznał żądania powódki za częściowo zasadne, przyznając jej odszkodowanie w wysokości 13 592,80 zł oraz zadośćuczynienie 2 000 zł, podczas gdy resztę żądań oddalił. Sąd Apelacyjny zmienił rozstrzygnięcie o kosztach procesu, obniżając kwoty obciążające pozwanych.

Wyrok Sądu Okręgowego w Olsztynie z dnia 28 stycznia 2016 r. (sygn. I C 579/15)

Wyrok Sądu Okręgowego w Olsztynie (sygn. I C 579/15) dotyczył roszczenia powoda J. P. przeciwko lekarzowi dentyście R. M. o odszkodowanie i zadośćuczynienie za nieprawidłowe leczenie protetyczne. Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powoda 7 500 zł tytułem zadośćuczynienia oraz 3 300 zł odszkodowania wraz z odsetkami. W pozostałej części powództwo zostało oddalone.

Sąd stwierdził, że pozwany popełnił błąd w leczeniu przedprotetycznym, co doprowadziło do pogorszenia stanu uzębienia powoda. Jednak część odpowiedzialności przypisał samemu powodowi, który nie stosował się do zaleceń lekarskich i zaniechał odpowiedniego zabezpieczenia uzębienia. Ostatecznie sąd obniżył odszkodowanie, uwzględniając przyczynienie się powoda do powstania szkody.

W wyroku jest mowa o podejrzeniu zapalenia zatoki szczękowej podczas wizyty powoda u dentysty w dniu 22 stycznia 2008 roku, kiedy to pozwany stwierdził bolesność zęba 23 i 25 na opuk oraz nagryzanie, co mogło sugerować zapalenie zatoki szczękowej​.

Wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 13 grudnia 2016 r. (sygn. akt V ACa 284/16)

Wyrok Sądu Okręgowego w Poznaniu z dnia 30 września 2015 r. (sygn. akt XII C 646/13) dotyczy powództwa wniesionego przez powódkę K. G. przeciwko klinice stomatologicznej. Spór dotyczył odszkodowania i zadośćuczynienia za nieprawidłowo przeprowadzone leczenie stomatologiczne w 2012 roku, które spowodowało poważne komplikacje zdrowotne, w tym martwicę zębów i wadę zgryzu. Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powódki kwotę 72 878 zł z tytułu odszkodowania oraz 50 000 zł z tytułu zadośćuczynienia, a także ustalił odpowiedzialność pozwanego za przyszłe negatywne skutki leczenia. Powództwo wzajemne pozwanego zostało oddalone, a Sąd obciążył pozwanego kosztami procesu w większości.

Zapalenie zatoki szczękowej prawej zostało wymienione jako jedno z powikłań po nieprawidłowym leczeniu stomatologicznym. Było ono wynikiem przepchnięcia materiału do zatoki w trakcie leczenia, co doprowadziło do stanu zapalnego. Lekarz prowadzący nie potrafił sobie poradzić z tym powikłaniem, a zalecane były konsultacje z chirurgiem stomatologicznym lub laryngologiem w celu wykonania punktowania zatoki, co mogło skrócić czas trwania stanu zapalnego​.

Zapalenie zatok jako powikłanie leczenia kanałowego — podsumowanie

Podsumowując, zapalenie zatok jest możliwym, choć stosunkowo rzadkim powikłaniem leczenia kanałowego, wynikającym z bliskiego sąsiedztwa zębów szczęki z zatokami szczękowymi. Prawidłowe przeprowadzenie zabiegu, dokładna diagnostyka oraz świadomość ryzyk ze strony pacjenta mogą zminimalizować prawdopodobieństwo wystąpienia tego typu komplikacji. Niemniej jednak, w sytuacji, gdy dojdzie do powikłań, pacjent ma prawo dochodzić swoich praw na gruncie cywilnym, w przypadku gdy udowodniona zostanie wina stomatologa.

Kancelaria Radcy Prawnego dr Tymoteusz Zych w ramach świadczonych usług udzieli pomocy w dochodzeniu Państwa praw związanych ze sprawą. 

Zapraszamy do kontaktu pod numerem telefonu 726 003 505.