Czym jest Morganella morganii?
Morganella morganii to bakteria należąca do rodziny Enterobacteriaceae, która naturalnie występuje w ludzkim przewodzie pokarmowym.
U zdrowych osób zwykle nie stanowi zagrożenia. Problem pojawia się, gdy bakteria przedostanie się do miejsc, w których nie powinna się znajdować – np. do układu moczowego, krwi czy rany pooperacyjnej.
Zakażenia tą bakterią występują głównie u osób:
- z obniżoną odpornością,
- po zabiegach chirurgicznych,
- z cewnikiem moczowym lub drenami,
- starszych lub przewlekle chorych.
Morganella morganii jest bakterią często oporną na wiele antybiotyków, co utrudnia leczenie.
Właśnie dlatego tak ważne jest szybkie rozpoznanie, wykonanie posiewów i dobranie odpowiedniej terapii zgodnie z antybiogramem.
Jak dochodzi do zakażenia Morganella morganii?
Najczęściej zakażenie ma charakter szpitalny (zakażenie związane z udzielaniem świadczeń zdrowotnych). Do zakażenia może dojść m.in. poprzez:
- kontakt z zanieczyszczonym sprzętem medycznym,
- niewłaściwą higienę rąk personelu,
- brak wymiany cewnika lub drenów,
- niedostateczne przestrzeganie procedur aseptyki,
- długotrwały pobyt w szpitalu lub na oddziale intensywnej terapii.
Typowe miejsca infekcji to:
- układ moczowy (szczególnie u osób cewnikowanych),
- rany pooperacyjne,
- drogi żółciowe,
- układ oddechowy,
- krew (sepsa).
Objawy zakażenia Morganella morganii
Objawy różnią się w zależności od miejsca zakażenia:
- zakażenie układu moczowego: gorączka, ból w okolicy lędźwiowej, pieczenie przy oddawaniu moczu, osłabienie, wzrost parametrów zapalnych,
- zakażenie rany pooperacyjnej: zaczerwienienie, obrzęk, ropny wysięk, ból, nieprawidłowe gojenie,
- sepsa (posocznica): wysoka gorączka lub hipotermia, przyspieszony oddech, spadek ciśnienia, zaburzenia świadomości, pogorszenie funkcji narządów.
W każdym z tych przypadków konieczne jest wykonanie posiewów i oznaczenie antybiogramu, aby dobrać skuteczne leczenie.
Leczenie zakażenia Morganella morganii
Leczenie polega na podaniu antybiotyku, na który bakteria jest wrażliwa.
Problemem jest jednak to, że Morganella morganii wykazuje naturalną odporność na część leków i potrafi wytwarzać enzymy unieczynniające niektóre antybiotyki.
Dlatego:
- zawsze należy wykonać posiew i antybiogram przed włączeniem terapii,
- leczenie powinno być modyfikowane po otrzymaniu wyników badań,
- konieczna jest kontrola skuteczności terapii (obserwacja objawów, badania laboratoryjne).
W przypadkach ciężkich (np. sepsa) stosuje się leczenie szpitalne, niekiedy z użyciem antybiotyków o szerokim spektrum działania (np. karbapenemów lub piperacyliny z tazobaktamem).
Kiedy dochodzi do zakażenie szpitalnego?
Zakażenie szpitalne to takie, które:
- pojawiło się po 48 godzinach od przyjęcia do szpitala, lub
- ujawniło się po wypisie, ale ma związek z wcześniejszym pobytem w placówce.
Jeżeli bakteria wystąpiła w miejscu operowanym, w moczu osoby cewnikowanej lub w krwi pacjenta przebywającego w szpitalu, istnieje duże prawdopodobieństwo, że jest to zakażenie szpitalne.
Placówka medyczna ma obowiązek:
- przestrzegać zasad higieny i aseptyki,
- prowadzić rejestr zakażeń,
- regularnie szkolić personel,
- zapewnić odpowiednie warunki sanitarne.
Brak wdrożenia lub przestrzegania tych zasad może stanowić błąd organizacyjny, za który szpital ponosi odpowiedzialność.
Odpowiedzialność szpitala za zakażenie Morganella morganii
Zakażenie szpitalne może stanowić naruszenie prawa pacjenta do świadczeń zdrowotnych zgodnych z aktualną wiedzą medyczną (art. 6 ust. 1 ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta) oraz z należytą starannością (art. 8 tej ustawy).
Jeżeli zakażenie było wynikiem błędu medycznego lub zaniedbania placówki, pacjent ma prawo dochodzić:
- zadośćuczynienia za ból i cierpienie,
- odszkodowania za poniesione koszty leczenia, opieki lub utracone zarobki.
Jak udowodnić zakażenie szpitalne?
W praktyce nie zawsze da się ustalić jednoznaczne źródło zakażenia. Ważne jest uprawdopodobnienie, że doszło do zakażenia w warunkach szpitalnych.
Dowodami mogą być:
- dokumentacja medyczna (historia choroby, wyniki badań),
- wyniki posiewów i antybiogramów,
- karty zabiegowe i zleceń lekarskich,
- procedury sanitarne obowiązujące w szpitalu,
- opinia biegłego lekarza mikrobiologa lub epidemiologa.
Zakażenie Morganella morganii a Fundusz Kompensacyjny Zdarzeń Medycznych (FKZM)
W przypadkach zakażeń, które powstały podczas udzielania świadczeń zdrowotnych, pacjent może złożyć wniosek do Funduszu Kompensacyjnego Zdarzeń Medycznych. Postępowanie to jest szybsze niż proces sądowy, ale kwoty świadczeń są zryczałtowane. Wniosek do FKZM może być złożony w ciągu roku od dnia, w którym pacjent dowiedział się o zakażeniu.
Najczęstsze błędy szpitali w sprawach zakażeń
- Brak pobrania posiewów przed wdrożeniem antybiotyku.
- Brak dokumentacji wymiany cewników i drenów.
- Opóźnione wdrożenie właściwego leczenia po otrzymaniu wyników antybiogramu.
- Brak informacji dla pacjenta o stanie zdrowia i możliwych powikłaniach (naruszenie prawa do informacji).
- Nieprawidłowe prowadzenie rejestrów zakażeń i brak nadzoru epidemiologicznego.
FAQ – najczęstsze pytania pacjentów
Czy samo wystąpienie bakterii Morganella morganii oznacza błąd szpitala?
Nie zawsze. Kluczowe znaczenie ma to, czy szpital przestrzegał zasad higieny i postępował zgodnie z aktualną wiedzą medyczną.
Jaką rekompensatę mogę uzyskać za zakażenie szpitalne?
Jest kilka dróg do uzyskania rekompensaty. Odszkodowanie i zadośćuczynienie na drodze cywilnej, bądź świadczenie kompensacyjne w Funduszu Kompensacyjnym Zdarzeń Medycznych.
Podsumowanie
Zakażenie Morganella morganii to poważny problem, zwłaszcza w środowisku szpitalnym. Wymaga szybkiej diagnostyki, właściwego leczenia i przestrzegania zasad aseptyki. Świadomość praw pacjenta oraz właściwe zabezpieczenie dowodów (dokumentacja, posiewy, konsultacje) to klucz do skutecznego dochodzenia sprawiedliwości w tego typu sprawach.
Kancelaria Radcy Prawnego dr Tymoteusz Zych w ramach swojej praktyki wspiera pacjentów w przypadku zakażeń szpitalnych. W tym także w walce o rekompensatę pieniężną zarówno na drodze cywilnej, jak i przed Funduszem Kompensacyjnym Zdarzeń Medycznych.
Zapraszamy do kontaktu pod numerem telefonu 726 003 505.