Monitoring w salach chorych to temat budzący kontrowersje – z jednej strony ma chronić pacjentów, z drugiej może naruszać ich prywatność. Czy monitoring wizyjny w szpitalu jest legalny? Jakie przepisy regulują jego stosowanie? Jak długo można przechowywać nagrania? I czy monitoring musi być uwzględniony w dokumentacji medycznej?
Monitoring w szpitalu – podstawa prawna
Legalność stosowania monitoringu w szpitalach wynika z art. 23a ustawy o działalności leczniczej.
Przepis ten pozwala kierownikowi podmiotu leczniczego na wprowadzenie monitoringu wizyjnego w salach chorych, jeżeli:
- jest to konieczne w procesie leczenia,
- lub niezbędne do zapewnienia bezpieczeństwa pacjentów.
Monitoring w szpitalu musi jednak:
- szanować godność i intymność pacjenta,
- rejestrować wyłącznie obraz (dźwięk jest zabroniony),
- być stosowany tylko tam, gdzie nie ma mniej inwazyjnych rozwiązań.
Uwaga: Zgodnie z RODO, monitoring jest przetwarzaniem danych osobowych. Placówka medyczna musi więc spełniać obowiązek informacyjny wobec pacjentów i wykazać niezbędność przetwarzania danych w postaci nagrań wideo.
Czy monitoring w salach chorych jest dopuszczalny?
Tak, ale tylko wyjątkowo. Monitoring w sali chorych może być legalnie stosowany, gdy nie ma innego sposobu zapewnienia bezpieczeństwa pacjentów, np. w przypadku:
- pacjentów z ryzykiem samouszkodzeń lub nagłego pogorszenia stanu zdrowia,
- sytuacji wymagających całodobowej obserwacji medycznej.
Niedopuszczalny jest monitoring:
- stosowany „na wszelki wypadek”,
- obejmujący strefy intymne (np. toalety, łazienki),
- z funkcją nagrywania dźwięku.
Monitoring a RODO – co trzeba wdrożyć?
Aby monitoring w sali chorych był zgodny z RODO, administrator danych (np. dyrektor szpitala) musi:
1. Przeprowadzić ocenę skutków (DPIA)
Zanim wdrożysz monitoring, musisz określić:
- czy monitoring jest naprawdę niezbędny,
- jakie są zagrożenia dla prywatności pacjentów,
- jak ograniczysz te ryzyka (np. maski prywatności, ograniczenie pola widzenia).
2. Zaktualizować dokumentację
W tym:
- regulamin organizacyjny placówki,
- rejestr czynności przetwarzania,
- politykę bezpieczeństwa,
- instrukcję dla personelu.
3. Spełnić obowiązek informacyjny
Musisz poinformować pacjentów o:
- celu stosowania monitoringu,
- administratorze danych,
- okresie przechowywania nagrań (maks. 3 miesiące),
- prawie do żądania dostępu do nagrania.
Najlepiej zrobić to w dwóch warstwach:
- Tabliczka przy wejściu do pomieszczenia (np. „Obiekt objęty monitoringiem wizyjnym w celu zapewnienia bezpieczeństwa pacjentów”).
- Pełna klauzula RODO – przy przyjęciu do szpitala i na stronie internetowej.
Jak długo można przechowywać nagrania z monitoringu?
Zgodnie z ustawą, nagrania z monitoringu w sali chorych mogą być przechowywane maksymalnie 3 miesiące, chyba że stanowią dowód w postępowaniu (np. w przypadku zdarzenia medycznego lub skargi pacjenta) – wtedy można je zatrzymać do czasu zakończenia sprawy.
System powinien automatycznie kasować nagrania po upływie tego terminu.
Najczęstsze błędy przy stosowaniu monitoringu
Błąd 1: Rejestrowanie dźwięku
Monitoring w szpitalu może rejestrować tylko obraz, bez dźwięku. Nagrywanie rozmów pacjenta i personelu to poważne naruszenie prywatności.
Błąd 2: Brak dokumentacji
Wdrożenie monitoringu bez aktualizacji regulaminu, rejestru czynności czy klauzul informacyjnych to ryzyko wysokich kar z RODO.
Błąd 3: Za szeroki kąt kamery
Monitoring nie może obejmować miejsc intymnych. W salach chorych należy stosować tzw. maski prywatności – np. wyciemnienie obrazu wokół łóżka pacjenta.
Błąd 4: Za długi czas przechowywania
Nie wolno przechowywać nagrań „na wszelki wypadek”. Po 3 miesiącach muszą być automatycznie usuwane.
Checklista – jak wdrożyć monitoring w sali chorych krok po kroku?
– Oceń, czy monitoring jest niezbędny i nie da się inaczej zapewnić bezpieczeństwa.
– Przeprowadź DPIA (ocenę ryzyka naruszenia prywatności).
– Zaktualizuj regulamin i dokumentację RODO.
– Poinformuj pacjentów (tabliczka + klauzula RODO).
– Skonfiguruj system: bez dźwięku, z szyfrowaniem i automatyczną retencją.
– Ustal kto ma dostęp do nagrań (np. kierownik oddziału, inspektor danych).
– Zapewnij logowanie każdej operacji na nagraniach.
– Przeprowadzaj szkolenia i okresowe audyty.
FAQ – pytania, które zadają szpitale i pacjenci
Czy pacjent musi wyrazić zgodę na monitoring?
Nie. Podstawą jest przepis prawa – art. 23a ustawy o działalności leczniczej. Zgoda nie jest wymagana.
Czy można filmować sale z kilkoma pacjentami?
Tak, ale tylko jeśli pole widzenia nie narusza ich intymności.
Czy pacjent może zażądać usunięcia nagrania?
Jeśli monitoring jest legalny i stosowany zgodnie z przepisami – nie. Ale pacjent ma prawo żądać dostępu do nagrania dotyczącego jego osoby.
Czy można udostępnić nagranie rodzinie pacjenta?
Tylko, jeśli są do tego podstawy prawne – np. jako dowód w sprawie. W innym wypadku dostęp przysługuje wyłącznie samemu pacjentowi.
Podsumowanie
Monitoring w sali chorych może być legalny, ale wymaga przemyślanego wdrożenia – zgodnie z art. 23a ustawy o działalności leczniczej, RODO i prawami pacjenta.
Dobrze wdrożony monitoring w szpitalu zwiększa bezpieczeństwo pacjentów, wspiera personel medyczny, chroni placówkę przed skargami i karami.
Kancelaria Radcy Prawnego dr Tymoteusz Zych w ramach świadczonych usług udzieli pomocy we wprowadzeniu monitoringu wizyjnego, a także odpowie na wątpliwości związane z tym.
Zapraszamy do kontaktu pod numerem telefonu 726 003 505.
