Odszkodowanie czy zadośćuczynienie, o których więcej było tutaj, to nie jedynie świadczenia, o które można się ubiegać. Renta z tytułu zwiększonych potrzeb (art. 444 § 2 k.c.), bo to właśnie o niej mowa, stanowi jeden z filarów kompensacji szkody na osobie.
Wskazana renta jest przyznawana, jeżeli następstwa zdrowotne generują stałe, powtarzalne wydatki, a których poszkodowany nie ponosiłby, gdyby nie doszło do zdarzenia medycznego.
Art. 444 § 2 Kodeksu cywilnego stanowi, że „jeżeli poszkodowany utracił całkowicie lub częściowo zdolność do pracy zarobkowej, zwiększyły się jego potrzeby lub zmniejszyły widoki powodzenia na przyszłość, może on żądać od zobowiązanego odpowiedniej renty”.
Sąd każdorazowo ma obowiązek oceny, czy w konkretnych okolicznościach renta jest konieczna dla pełnej kompensacji.
Zdarzenie medyczne – działanie lub zaniechanie niezgodne z aktualną wiedzą medyczną (art. 4 Ustawy o zawodzie lekarza i lekarza dentysty).
Bezprawność – naruszenie obowiązku należytej staranności podczas świadczenia.
Wina (chyba że działa system no-fault, gdzie odpowiedzialność jest obiektywna)
Związek przyczynowy – adekwatny; szkoda musi być normalnym następstwem zdarzenia.
Szkoda na osobie skutkująca zwiększonymi potrzebami – długotrwałe lub stałe.
Dowód z opinii biegłego lekarza jest często kluczowy dla ustalenia zarówno rozmiaru szkody, jak i realnych potrzeb danej osoby.
Do najczęściej uznawanych kategorii wydatków zalicza się:
| Kategoria | Przykładowe świadczenia |
| Opieka i pielęgnacja | całodobowa opieka wykwalifikowanego opiekuna medycznego, asystenta osoby niepełnosprawnej, usługi pielęgniarskie |
| Rehabilitacja | fizjoterapia domowa i ambulatoryjna, terapia zajęciowa |
| Leki i wyroby medyczne | środki sanitarno-higieniczne, leki przeciwbólowe, preparaty żywieniowe, maści |
Nie ma zamkniętego katalogu – celem renty jest pokrycie wszystkich uzasadnionych wydatków dla danej osoby.
Sąd z reguły odpowiada na trzy pytania:
Jakie konkretne świadczenia są potrzebne?
Z jaką częstotliwością będą realizowane?
Jaki jest koszt rynkowy?
Wyliczoną w ten sposób kwotę sąd przelicza na miesięczną ratę renty.
Jeżeli potrzeby mają charakter zmienny, dopuszczalne jest zasądzenie renty terminowej (np. na 24 miesiące).
Przy czym pozostaje możliwość skierowania pozwu o jej przedłużenie lub podwyższenie (art. 907 § 2 Kodeksu cywilnego).
Renta z art. 444 § 2 Kodeksu cywilnego nie jest świadczeniem z systemu ubezpieczeń społecznych (ZUS, KRUS), lecz z odpowiedzialności odszkodowawczej. Dlatego może współistnieć z rentą z tytułu niezdolności do pracy. Świadczenia te pełnią różne funkcje – jedna kompensuje utratę dochodu, druga pokrywa dodatkowe wydatki.
Zwiększenie się potrzeb poszkodowanego stanowi szkodę przyszłą, wyrażającą się w stale powtarzających się wydatkach na ich zaspokojenie.
Przykładami są: konieczność stałego leczenia, zabiegów, kuracji, opieki osób trzecich, specjalnego odżywiania.
Wystarczające jest wykazanie przez poszkodowanego istnienia zwiększonych potrzeb stanowiących następstwo czynu niedozwolonego.
W szczególności, sprawowanie nad poszkodowanym opieki przez rodzinę nie pozbawia poszkodowanego prawa do renty, podobnie jak możliwość samodzielnego dokonania przez poszkodowanego, określonych zabiegów.
Przyznanie renty z tytułu zwiększonych potrzeb nie jest uzależnione od wykazania, że poszkodowany te potrzeby zaspokaja i ponosi związane z tym wydatki.
Przesłanką wystarczającą do zasądzenia renty z tego tytułu jest bowiem samo istnienie takich, zwiększonych potrzeb.
Trudność w ścisłym określeniu częstotliwości aktualizowania się i rozmiarów zwiększonych potrzeb oraz związanych z nimi kosztów nie stanowi przeszkody w zasądzeniu renty z tego tytułu.
Wystarczającą podstawą ich określenia jest scenariusz najbardziej prawdopodobny w okolicznościach konkretnego przypadku.
Przy czym pewne znaczenie mogą mieć także względy ekonomiczne (np. jeżeli użyteczność protezy można zachować przez dokonywanie wymian jej części, a wariant ten jest tańszy, powinien być preferowany).
Nie wyklucza to oczywiście późniejszych korekt, np. w postaci zmiany wysokości renty w razie zmiany stosunków (por. art. 907 § 2 k.c.)
Podmiot medyczny ma obowiązek posiadania polisy.
W związku z tym Pacjent ma prawo do skierowania takiego wniosku do ubezpieczyciela podmiotu (zgłoszenie szkody).
Ubezpieczyciel po przeanalizowaniu stanu faktycznego danej osoby może zdecydować o przyznaniu renty.
Pacjent ma prawo do złożenia wniosku do Rzecznika Praw Pacjenta, w celu wszczęcia postępowania wyjaśniającego. Rzecznik może stwierdzić czy doszło do naruszenia praw pacjenta.
Sam Rzecznik Praw Pacjenta nie ma w tym zakresie uprawnień do przyznania renty ani orzeczenia świadczenia, jednakże stwierdzenie naruszenia może być przydatne w dalszym postępowaniu.
Pozostaje również możliwość skierowania pozwu do sądu cywilnego. Należy zważyć na właściwość rzeczową i miejscową. Zależy ona w głównej mierze od wysokości roszczenia.
Termin przedawnienia roszczeń przeciwko podmiotowi leczniczemu liczony zwykle 3 lata od dnia dowiedzenia się o szkodzie.
W przypadku małoletnich termin nie może się skończyć wcześniej niż z upływem dwóch lat od momentu uzyskania pełnoletności.
Od 2023 r. funkcjonuje Fundusz Kompensacyjny Zdarzeń Medycznych działający przy Rzeczniku Praw Pacjenta.
Zapewnia pacjentom i ich bliskim szybką, pozasądową ścieżkę uzyskania świadczenia kompensacyjnego za szkody powstałe w trakcie leczenia szpitalnego.
Od 6 września 2024 r. górny pułap świadczenia to 222 800 zł dla poszkodowanego pacjenta, a w razie śmierci – do 111 400 zł dla każdej uprawnionej osoby.
Należy wskazać, że złożenie wniosku o udzielenie świadczenia kompensacyjnego upływa po roku od momentu dowiedzenia się o szkodzie.
Renta z tytułu zwiększonych potrzeb odgrywa kluczową rolę w ochronie praw pacjenta, szczególnie w dobie rosnących kosztów opieki długoterminowej i zaawansowanych technologii medycznych.
Dla pacjentów i ich rodzin oznacza stabilność finansową i szansę na rehabilitację zgodną z aktualną wiedzą medyczną.
Dla podmiotów leczniczych – zachętę do większej staranność przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych.
Należy pamiętać, że ndrzędnym celem renty jest zapewnienie poszkodowanemu godnych warunków życia i leczenia.
Kancelaria Radcy Prawnego dr Tymoteusz Zych w ramach świadczonych usług pomoże w dochodzeniu Państwa praw w związku z błędami medycznymi na każdym etapie postępowania.
Zapraszamy do kontaktu pod numerem telefonu +48 726 003 505.
Skontaktuj się z nami!
Zostaw swój telefon, a oddzwonimy do Ciebie, by udzielić pomocy Tobie lub Twoim bliskim.
Kontakt Wprowadzenie Odszkodowanie czy zadośćuczynienie, o których więcej było tutaj, to nie jedynie świadczenia, o które można się ubiegać. Renta z tytułu zwiększonych potrzeb (art. 444 § 2 k.c.), bo to właśnie o niej mowa, stanowi jeden z filarów kompensacji szkody na osobie. […]
Bezprawne zastosowanie przymusu wobec pacjenta Zagadnienie bezprawnego zastosowania przymusu wobec pacjenta stanowi jeden z najbardziej delikatnych obszarów prawa medycznego. W realiach praktyki klinicznej oraz instytucjonalnej coraz częściej dochodzi do sytuacji, w których interwencje wobec pacjenta budzą […]
Od czasu do czasu w mediach pojawiają się doniesienia o superbakteriach, które są odporne na znane antybiotyki oraz stanowią duże zagrożenie dla pacjentów i personelu. Należy do nich bakteria New Delhi. Czym jest bakteria New Delhi? Bakteria New Delhi […]