Bakterie Proteus mirabilis to Gram-ujemne pałeczki, należące do rodziny Enterobacteriaceae. Bakterie te są szczególnie niebezpieczne dla człowieka ze względu na możliwość wystąpienia zakażeń szpitalnych i infekcji układu moczowego, zwłaszcza u cewnikowanych pacjentów. Uważa się je za szczepy oportunistycznie, czyli oporne na leczenie antybiotykami.
Szczepy Proteus mirablis należą do bakterii, które w naturalnych warunkach znajdują się w układzie pokarmowym człowieka i nie wywołują chorób. Dopiero wskutek osłabienia odporności, przerwania ciągłości tkanki lub wykonania zabiegu może dojść do wzrostu kolonii tej bakterii i w konsekwencji do zakażenia np. nerek, lub pęcherza moczowego.
Zakażenie bakterią Proteus mirablilis — objawy
Bakterie Proteus mirabilis powszechnie występuj a w wodzie i glebie, a u ludzi szczepy bakterii typu Proteus, naturalnie znajdują się we florze jelitowej, regulują proces trawienia i nie zagrażają zdrowiu. Jednakże szczepy te w znacznych ilościach występują również w innych miejscach, na przykład takich jak szpitale, zakłady opiekuńcze lecznicze, domy pomocy społecznej. Dlatego, 90 procent wszystkich zakażeń bakteriami Proteus mirablilis stanowią pacjenci przebywający w szpitalach, szczególnie na oddziałach urologicznych.
Do typowych dla tej bakterii chorób zalicza się
- zakażenia układu moczowego,
- zakażenia przewodu pokarmowego,
- pooperacyjne infekcje ran i oparzeń,
- zakażenia krwi, a w konsekwencji sepsę,
- zapalenie opon mózgowych
- reumatoidalne zapalenie stawów.
Według statystyk zakażenie bakterią typu Proteus mirabilis najczęściej skutkuje objawami ze strony układu moczowego. Jest to uzasadnione, po pierwsze budową bakterii, które za pomocą rzęsek mogą przesuwać się wzdłuż cewki moczowej, po drugie wytwarzają ureazę. Jest to substancja, która alkalizuje środowisko układu moczowego, sprzyja tworzeniu się kamieni nerkowych, tym samym powodując stan zapalny.
Zapalenie układu moczowego jest niebezpieczne i może powodować liczne powikłania. Nieleczone może spowodować przeniknięcie patogenów, w wyniku czego dojdzie do uogólnionej reakcji zapalnej organizmu, czyli sepsy. Pierwszymi objawami choroby pęcherza i nerek są:
- ból i pieczeniepodczas oddawania moczu,
- ból brzucha,
- ból pleców i stawów,
- częstomocz i nieustanne parcie na pęcherz,
- nieprzyjemny zapach moczu lub krwiomocz,
- może wystąpić gorączka.
Zakażenie Proteus mirabilis w szpitalu — przyczyny
Do zakażenia Proteus mirabilis może dojść poprzez: niewłaściwą higienę, nieprawidłowe cewnikowanie, kontakty seksualne. Jednakże najczęściej do chorób wywołanych drobnoustrojami dochodzi u pacjentów przebywających w placówkach medycznych, którzy poddawani są różnym zabiegom.
W szpitalu i zakładach opiekuńczo leczniczych bakteria Proteus mirabilis często kolonizuje się na skórze pacjentów i personelu medycznego. Dlatego, do zakażeń dochodzi najczęściej wskutek złej higieny lekarzy i pozostałego personelu medycznego, skażonego otoczenia chorego np. pościeli, niezupełnie zdezynfekowanie podłogi szpitalnej, urządzeń medycznych. Częstą przyczyną wystąpienia zakażenia u pacjenta jest nieprawidłowo sprawowana nad nim opieka medyczna, źle sprzątana sala chorych i sprzęty znajdujące się w pobliżu chorego.
Proteus mirablis jest bakterią oporną na leczenie antybiotykami. Wywołuje ona chorobę dopiero w chwili spadku odporności pacjenta i wniknięciu w sprzyjające jej środowisko. Dlatego jej zwalczanie jest trudne i polega na podawaniu silnych, celowanych antybiotyków, leków przeciwzapalnych, łagodzeniu występujących objawów, a przede wszystkim na usunięciu przyczyny np. oczyszczeniu rany lub w przypadku zagrożenia życia nawet amputacji zakażonego fragmentu ciała.
Zakażenie szczepem Proteus mirablilis — gdzie szukać pomocy ?
W przypadku podejrzenia zakażenia bakterią Proteus mirablilis w szpitalu pacjent powinien zostać niezwłocznie zdiagnozowany. Jeżeli patogen zostanie potwierdzony, personel medyczny ma obowiązek wdrożyć odpowiednie leczenie, zwłaszcza że antybiotykoodporne szczepy mogą wywołać zagrażające życiu ogólnoustrojowe zakażenie.
Choroba wywołana przez Proteus mirabilis najczęściej jest przyczyną znacznie wydłużonego pobytu w szpitalu. dlatego pacjenci zakażeni w szpitalu mogą domagać się odszkodowania i zadośćuczynienia za krzywdę, a także mają prawo ubiegać się o rentę, jeżeli wskutek choroby zwiększyły się ich potrzeby (rehabilitacja, leczenie itp.), utracili możliwość zarobkowania lub pogorszyły się widoki na przyszłość (np. wskutek choroby muszą wykonywać inny, gorzej płatny zawód).
Warunkiem dochodzenia swoich praw przed sądem lub Wojewódzką Komisją do spraw Orzekania o Błędach Medycznych, jest wykazanie związku przyczynowego między niewłaściwym działaniem personelu medycznego, szpitala, a powstałą szkodą — czyli w przypadku zakażenia Proteus mirabilis, wykazania negatywnych następstw po przebytym zakażeniu.
Ważne jest odpowiednie wykazanie, że do zakażenia doszło w szpitalu. Pomocna będzie opinia biegłego, wskazanie innych przypadków zakażeń po pobycie w danej placówce, w zbliżonym czasie. Warto zwrócić uwagę, że sam związek przyczynowo skutkowy nie musi być pewny. Zgodnie z aktualnym orzecznictwem, wystarczy, że pacjent wykaże wysokie prawdopodobieństwo, że do zakażenia doszło w szpitalu. Przykładem jest orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 37 lutego 1996 r. (II CKN 625/97)
„(…)w procesach lekarskich sąd może, po rozważeniu całokształtu okoliczności sprawy, uznać za wystarczający wysoki stopień prawdopodobieństwa, nie wymagając ścisłego i pewnego udowodnienia, jaką drogą jego organizm został zainfekowany, taki bowiem dowód – ze względu na właściwości procesów biologicznych – często nie jest możliwy do przeprowadzenia (…)”.
Wysokość dochodzonego odszkodowania za zakażenie Proteus mirablis powinna obejmować udokumentowane (np. fakturami) koszty przeznaczone na leczenie, zakup lekarstw, sprzętu medycznego, a także poniesione straty np. niemożliwość zarobkowania w okresie leczenia i rekonwalescencji.
Oprócz odszkodowania można ubiegać się o zadośćuczynienie za krzywdę. Wysokość zadośćuczynienia zależy od rozmiaru krzywdy i o jego ostatecznej kwocie decyduje sąd. Czasem poszkodowanemu może należeć się dodatkowo renta, zwłaszcza jeżeli chory stracił możliwość zarobkowania, choroba doprowadziła do kalectwa lub częściowej niepełnosprawności.
Chociaż podstawa prawna roszczenia zakażonego pacjenta wydaje się oczywista, bowiem wynika z art. 415 Kodeksu cywilnego „Kto z winy swej wyrządził drugiemu szkodę, obowiązany jest do jej naprawienia” i z artykułu 417§1 Kodeksu cywilnego: „Za szkodę wyrządzoną przez niezgodne z prawem działanie lub zaniechanie przy wykonywaniu władzy publicznej ponosi odpowiedzialność Skarb Państwa, lub jednostka samorządu terytorialnego, lub inna osoba prawna wykonująca tę władzę z mocy prawa„, to sprawy o odszkodowanie za zakażenia szpitale są skomplikowane. Przede wszystkim to pacjent musi uprawdopodobnić, że został zainfekowany w pozywanej placówce medycznej. Zgromadzenie materiału dowodowego jest trudne, zwłaszcza w sprawach budzących emocje, dlatego warto poprosić o pomoc profesjonalistów.
Jeżeli podejrzewamy, że zakaziliśmy się Proteus mirablilis w szpitalu, to warto skontaktować się ze specjalistami z kancelarii prawnej TZLAW (Tymoteusz Zych Kancelaria Radcy Prawnego), specjalizującej się w zagadnieniach z obszaru medycznego. Prawnicy z kancelarii TZLAW z pewnością pomogą w dochodzeniu odszkodowania, zadośćuczynienia i renty.