Brak diagnozy świerzbu

Świerzb to zakaźna choroba skóry wywoływana przez roztocza Sarcoptes scabiei, która przenosi się głównie przez bezpośredni kontakt skórny z osobą zakażoną, ale również przez wspólne używanie:

• pościeli,
• ubrań,
• ręczników.

Nieleczona infekcja może prowadzić do poważnych powikłań, a także rozprzestrzeniać się na inne osoby w otoczeniu chorego. W związku z tym brak odpowiedniej diagnozy i leczenia świerzbu stanowi poważne zagrożenie nie tylko dla zdrowia pojedynczej osoby, ale również dla zdrowia publicznego.

Przyczyny braku diagnozy świerzbu

Brak diagnozy świerzbu może wynikać z kilku czynników, zarówno medycznych, jak i systemowych. Po pierwsze, objawy świerzbu często mogą być mylone z innymi chorobami dermatologicznymi, takimi jak:

• alergiczne zapalenie skóry,
• wyprysk,
• pokrzywka,
• łuszczyca.

Świąd, który jest charakterystycznym objawem świerzbu, szczególnie nasila się w nocy. Może to wprowadzać w błąd zarówno pacjentów, jak i lekarzy. Brak doświadczenia lekarzy w rozpoznawaniu tej choroby, zwłaszcza jeśli pacjent nie zgłasza typowych dla świerzbu okolic kontaktów, może opóźniać prawidłową diagnozę.

Dostęp do opieki zdrowotnej a brak diagnozy świerzbu

Kolejnym problemem związanym z brakiem diagnozy świerzbu może być niedostateczny dostęp do opieki zdrowotnej. W Polsce prawo do ochrony zdrowia i korzystania z opieki zdrowotnej gwarantuje art. 68 Konstytucji RP, który w ust. 1 mówi: „Każdy ma prawo do ochrony zdrowia”, a w ust. 2 określa, że władze publiczne są zobowiązane do zapewnienia szczególnej opieki zdrowotnej dzieciom, kobietom w ciąży, osobom niepełnosprawnym oraz osobom w podeszłym wieku. Ponadto ustawa o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych z 2004 roku reguluje kwestie dostępu do świadczeń zdrowotnych, jednakże w praktyce pacjenci często napotykają na bariery, takie jak długie terminy oczekiwania na wizytę u specjalisty dermatologa. Może to opóźniać postawienie diagnozy.

Świerzb jako choroba zakaźna

W kontekście zdrowia publicznego szczególnie istotne są przepisy dotyczące chorób zakaźnych. Zgodnie z ustawą z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi, świerzb jest zaliczany do chorób zakaźnych, a w związku z tym istnieje obowiązek zgłaszania przypadków zakażeń do właściwego powiatowego inspektora sanitarnego. Zgodnie z art. 27 tej ustawy, każda osoba, która podejrzewa u siebie lub innej osoby chorobę zakaźną, ma obowiązek niezwłocznego zgłoszenia tego faktu lekarzowi. Ponadto w art. 6 ustawy podkreśla się, że lekarze mają obowiązek podejmowania działań zapobiegających rozprzestrzenianiu się chorób zakaźnych. W przypadku braku diagnozy i leczenia świerzbu może to być zaniedbane. Brak diagnozy w przypadku choroby zakaźnej, jaką jest świerzb, stanowi naruszenie tego obowiązku. Może to prowadzić do konsekwencji prawnych zarówno dla lekarzy, jak i dla instytucji odpowiedzialnych za opiekę zdrowotną.

Brak diagnozy świerzbu jako zagrożenie dla zdrowia publicznego

W praktyce brak diagnozy świerzbu może prowadzić do jego dalszego rozprzestrzeniania się, szczególnie w zamkniętych środowiskach, takich jak:

• domy opieki,
• szpitale,
• internaty.

Osoby zakażone, nieświadome swojego stanu, mogą nieświadomie zakażać innych. Co więcej, świerzb może być poważnym problemem wśród osób bezdomnych, gdzie warunki higieniczne są ograniczone, a dostęp do opieki medycznej – utrudniony.

Z punktu widzenia pacjenta, brak diagnozy świerzbu może prowadzić do niepotrzebnego cierpienia. Dzieje się tak, ponieważ choroba ta jest niezwykle uciążliwa, a świąd może być na tyle intensywny, że zaburza normalne funkcjonowanie, w tym sen i codzienne aktywności. W przypadku dzieci brak diagnozy może prowadzić do trudności w nauce i koncentracji. Wpływa to negatywnie na ich rozwój. W sytuacjach długotrwałego braku leczenia może dochodzić do nadkażeń bakteryjnych skóry, co może wymagać dalszej, bardziej skomplikowanej interwencji medycznej.

Edukacja środkiem do ograniczenia przypadków braku diagnozy świerzbu

W celu zapobiegania takim sytuacjom niezbędne jest zwiększenie świadomości zarówno wśród pacjentów, jak i personelu medycznego. Kampanie edukacyjne na temat świerzbu, jego objawów i sposobów przenoszenia mogą przyczynić się do wcześniejszego wykrywania przypadków tej choroby. Warto również rozważyć ułatwienie dostępu do specjalistów dermatologów, a także lepszą organizację systemu opieki zdrowotnej, aby skrócić czas oczekiwania na diagnozę.

Brak diagnozy świerzbu i jego leczenia w orzecznictwie

Wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 7 listopada 2018 roku dotyczy H. M., dyrektor Zakładu Opiekuńczego, która została oskarżona o popełnienie przestępstw z art. 231 § 2 k.k. (nadużycie władzy) i 284 § 2 k.k. (przywłaszczenie mienia) w związku z przekroczeniem swoich uprawnień oraz nadużyciem stanowiska w celu uzyskania korzyści majątkowych. H. M. zlecała fałszowanie dokumentacji finansowej pacjentów, co prowadziło do przywłaszczenia ich pieniędzy w znacznej kwocie.

Działania oskarżonej były rozpatrywane w kontekście odpowiedzialności za przekroczenie uprawnień funkcjonariusza publicznego i zorganizowanego procederu. H. M. od 2012 roku, będąc dyrektorem Zakładu Opiekuńczego, miała dostęp do środków finansowych pensjonariuszy. Nadużyła swojego stanowiska, polecając pracownikom fałszowanie zapisów księgowych oraz raportów dotyczących płatności za pobyt i opiekę. Nielegalnie pozyskane pieniądze przywłaszczała sobie, co skutkowało znacznymi stratami dla instytucji oraz samych pacjentów.

W ramach postępowania sąd ustalił, że H. M. działała w sposób systematyczny i z pełną świadomością nielegalności swoich działań. Została skazana na karę pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania, karę grzywny oraz obowiązek naprawienia szkody wyrządzonej pacjentom, których środki zostały przywłaszczone. Wyrok uwzględniał także obowiązek zapłaty odszkodowania dla poszkodowanych pacjentów oraz zakaz pełnienia funkcji publicznych przez pewien okres.

Jednym z zarzutów wobec dyrektor H. M. było zaniedbanie w kwestii opieki nad pacjentami, co doprowadziło do szerzenia się świerzbu w placówce. Brak odpowiednich środków higienicznych i zaniedbanie w zakresie leczenia podopiecznych spowodowały poważne problemy zdrowotne. Oskarżona nie podjęła odpowiednich działań, aby zapobiec rozprzestrzenianiu się choroby, co stanowiło część zarzutów związanych z nadużyciem jej obowiązków.

Sąd uznał, że oskarżona, jako osoba zajmująca wysokie stanowisko w publicznej placówce, powinna była działać zgodnie z prawem i dobrem podopiecznych, jednak jej działania były całkowicie sprzeczne z interesem publicznym oraz osobami, którymi miała się opiekować.

Brak diagnozy świerzbu — podsumowanie

Podsumowując, brak diagnozy świerzbu stanowi poważny problem zarówno z perspektywy jednostkowej, jak i zdrowia publicznego. Przepisy prawa jasno określają obowiązki lekarzy i pacjentów w zakresie chorób zakaźnych, jednak w praktyce barierą mogą być opóźnienia w dostępie do opieki medycznej oraz błędy w rozpoznaniu choroby. W związku z tym kluczowe jest podjęcie działań zapobiegających rozprzestrzenianiu się świerzbu, a także zapewnienie pacjentom szybkiej i skutecznej diagnozy.