Zakażenie szpitalne w związku z wystąpieniem odleżyn jako problem zdrowotny

Zakażenia szpitalne w związku z wystąpieniem odleżyn są poważnym problemem zdrowotnym. Dotyka on pacjentów przebywających w placówkach medycznych. Jednym z często występujących powikłań są odleżyny – przewlekłe rany powstające wskutek długotrwałego ucisku tkanek. Odleżyny mogą prowadzić do poważnych zakażeń. Ich wystąpienie w warunkach szpitalnych rodzi określone obowiązki i konsekwencje prawne dla placówki oraz personelu medycznego. Z perspektywy prawnej, problem zakażeń związanych z odleżynami dotyczy m.in.:

• obowiązku zapewnienia bezpieczeństwa pacjentom,
• przestrzegania procedur przeciwdziałających zakażeniom szpitalnym.

Zakażenie szpitalne w związku z wystąpieniem odleżyn u pacjentów — grupy najbardziej zagrożone

Odleżyny najczęściej rozwijają się u pacjentów unieruchomionych, wymagających długotrwałej opieki. Często dotyczy to:

• osób starszych,
• przewlekle chorych,
• po skomplikowanych operacjach.

Zakażenie szpitalne w związku z wystąpieniem odleżyn u pacjentów — profilaktyka powstawania

Obowiązkiem placówek szpitalnych jest podjęcie działań mających na celu zapobieganie ich występowaniu, takich jak:

• regularne zmiany pozycji pacjenta,
• stosowanie specjalnych materacy przeciwodleżynowych,
• monitorowanie stanu skóry pacjenta.

Zakażenie szpitalne w związku z wystąpieniem odleżyn u pacjentów — regulacje prawne

Szczególnie istotne są:

• przepisy zawarte w polskiej ustawie o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi,
• odpowiednie regulacje w ustawie o działalności leczniczej.

Zgodnie z przepisami art. 11 ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi, każda placówka medyczna zobowiązana jest do opracowania i wdrażania planów zapobiegania zakażeniom. Obejmuje to również profilaktykę związaną z ryzykiem powstawania odleżyn. Zaniedbanie tych obowiązków może skutkować rozwojem zakażeń odleżynowych. Mogą one prowadzić do pogorszenia stanu zdrowia pacjenta, sepsy, a nawet śmierci.

Zakażenie szpitalne w związku z wystąpieniem odleżyn — kwalifikacja prawna problemu medycznego

Z prawnego punktu widzenia, zakażenia szpitalne w związku z wystąpieniem odleżyn są często kwalifikowane jako zakażenia związane z udzielaniem świadczeń zdrowotnych. Odpowiedzialność za nie ponosi wówczas podmiot leczniczy. Ustawa o działalności leczniczej w art. 18 wskazuje, że placówka medyczna zobowiązana jest do zapewnienia pacjentom bezpiecznych warunków pobytu, w tym ochrony przed ryzykiem zakażeń szpitalnych. Jeżeli placówka nie dopełni tego obowiązku, pacjent ma prawo dochodzić swoich roszczeń w związku z naruszeniem praw pacjenta. Takie zaniedbanie ze strony szpitala może zostać uznane za błąd medyczny. Zakażenia szpitalne w związku z wystąpieniem odleżyn stanowią zatem podstawę do odpowiedzialności cywilnoprawnej. Wówczas pacjent lub jego rodzina mogą żądać odszkodowania, lub zadośćuczynienia. W polskim prawie cywilnym podstawą takiego roszczenia może być art. 415 kodeksu cywilnego. Reguluje on odpowiedzialność za szkody wyrządzone z winy, a także przepisy związane z ochroną zdrowia i życia pacjenta.

Zakażenie szpitalne w związku z wystąpieniem odleżyn — obowiązki personelu medycznego

W kontekście zakażeń odleżynowych ważna jest także rola personelu medycznego. Odpowiada on za bezpośrednią opiekę nad pacjentem. Obowiązki personelu związane są z regularnym monitorowaniem i dokumentowaniem stanu zdrowia pacjenta, w tym:

• kontrolowaniem miejsc narażonych na odleżyny,
• a także wdrażaniem:
  • zaleceń profilaktycznych,
  • leczenia, jeśli do powstania odleżyn już doszło.

Zakażenie szpitalne w związku z wystąpieniem odleżyn — odpowiedzialność karna personelu medycznego

W przypadku zakażenia odleżyn personel medyczny jest zobowiązany do przestrzegania standardów postępowania. Obejmuje to leczenie ran oraz odpowiednią terapię przeciwdziałającą dalszemu rozwojowi zakażenia. Naruszenie tych obowiązków może skutkować odpowiedzialnością dyscyplinarną lub nawet karną, w zależności od skutków zakażenia oraz poziomu zaniedbań. Na podstawie art. 160 kodeksu karnego, narażenie pacjenta na niebezpieczeństwo utraty życia lub ciężkiego uszczerbku na zdrowiu może być karane pozbawieniem wolności. Dzieje się tak, szczególnie jeśli wynikło z niedopełnienia obowiązków przez personel.

Zakażenie szpitalne w związku z wystąpieniem odleżyn — orzecznictwo

Wyrok Sądu Okręgowego w Łodzi w sprawie II C 1204/14

Wyrok Sądu Okręgowego w Łodzi w sprawie II C 1204/14 dotyczył powództwa M.K. przeciwko dwóm pozwanym: (…) S.A. w W. oraz Centrum (…) w Ł. Powódka M.K. domagała się zadośćuczynienia, odszkodowania oraz renty za szkody związane z błędami medycznymi.

Sąd ustalił, że intubacja M.K., niezbędna do ratowania życia, została przeprowadzona prawidłowo. Powikłania, które wystąpiły po przedłużonej intubacji, w tym zwężenie tchawicy, wynikały ze stanu zdrowia powódki. Były one ponadto zgodne z przewidywanymi komplikacjami dla takich procedur, bez uchybień w leczeniu. Sąd uznał, że błędy nie wystąpiły na etapie samego leczenia, lecz zaniedbania dotyczyły opieki pielęgniarskiej. Personel pielęgniarski Centrum (…) w Ł. nie przeprowadził odpowiedniej profilaktyki przeciwodleżynowej. Doprowadziło to do odleżyn u powódki. W czasie hospitalizacji doszło także do zakażenia gronkowcowego w szpitalu, które sąd uznał za zakażenie szpitalne.

W związku z powyższym sąd zasądził na rzecz powódki kwotę 15.000 zł jako zadośćuczynienie, obciążając oba pozwane podmioty solidarnie. Jednocześnie oddalił roszczenia o rentę i pozostałe kwoty. Decyzja sądu została oparta na opinii biegłych oraz przepisach kodeksu cywilnego (m.in. art. 430, 444 § 1 i 445 § 1 k.c.), które wskazują, że odpowiedzialność szpitala była ograniczona do zaniedbań w opiece pielęgniarskiej, natomiast nie było podstaw do roszczeń za błędy medyczne w leczeniu.

Wyrok Sądu Okręgowego w Świdnicy, sygn. II Ca 751/16

W sprawie II Ca 751/16 przed Sądem Okręgowym w Świdnicy powód, W.Z., wniósł przeciwko (…) S.A. o:

• zasądzenie 40.000 zł zadośćuczynienia,
• ustalenie odpowiedzialności strony pozwanej za przyszłe skutki zdarzenia medycznego.

Powód argumentował, że podczas zabiegu artroskopii kolana doszło do jego zakażenia bakterią gronkowca. Co więcej, zabieg ten wykonywał dr R.P., ubezpieczony przez pozwanego.

W toku sprawy ustalono, że w 2009 roku powód poddał się artroskopii kolana z powodu wcześniejszego urazu. Krótko po zabiegu pojawiły się powikłania infekcyjne. Przekształciły się one w przewlekły stan zapalny. Pomimo późniejszego leczenia i ponownych interwencji medycznych, stan zdrowia powoda uległ znacznemu pogorszeniu. Powód zarzucił, że zakażenie wynikało z niewłaściwego postępowania profilaktycznego, w tym:

• braku antybiotykoterapii,
• uchybień w procedurach higienicznych w placówce, gdzie przeprowadzono zabieg.

Opinia mikrobiologiczna wskazała, że zakażenie mogło być skutkiem zabiegu, zważywszy na stwierdzoną obecność bakterii gronkowca w środowisku operacyjnym.

Sąd uznał, że z dużym prawdopodobieństwem zakażenie było konsekwencją przeprowadzonej artroskopii. Ponadto wskazał, że lekarz i placówka medyczna nie dochowali należytej staranności. Uzasadniało to w jego ocenie odpowiedzialność cywilną strony pozwanej. W efekcie Sąd zasądził na rzecz powoda kwotę 40.000 zł z odsetkami ustawowymi oraz zwrot kosztów sądowych. Orzeczenie uwzględniło opinie biegłych. Stwierdzili oni, że wystarczające prawdopodobieństwo związku przyczynowego między zabiegiem a zakażeniem pozwala na przyjęcie odpowiedzialności strony pozwanej.

Zakażenie szpitalne w związku z wystąpieniem odleżyn — podsumowanie

Odleżyny są problemem wieloaspektowym. Ponadto ich leczenie jest trudne i kosztowne. Generuje to dodatkowe wydatki dla systemu opieki zdrowotnej. Powstanie zakażenia odleżynowego nie tylko przedłuża czas hospitalizacji pacjenta. Wymaga również stosowania specjalistycznych środków leczniczych, w tym antybiotykoterapii. Z kolei zwiększa to ryzyko rozwoju oporności na antybiotyki. W tym kontekście wdrażanie zasad profilaktyki jest nie tylko wymogiem prawnym, ale i ekonomicznym oraz etycznym. W obliczu starzejącego się społeczeństwa, zapobieganie zakażeniom odleżynowym staje się wyzwaniem. Wymaga ono zaangażowania i odpowiedzialności zarówno ze strony personelu medycznego, jak i administracji szpitalnej.

Kancelaria Radcy Prawnego dr Tymoteusz Zych w ramach świadczonych usług udzieli pomocy w dochodzeniu Państwa praw. 

Zapraszamy do kontaktu pod numerem telefonu 726 003 505.